Viet Writer
Và Mai Có Nắng
-
Chương 6: Nguy cơ và kế hoạch
Nằm lăn qua lăn lại trên Long sàng, mãi mà David vẫn không tài nào ngủ được. Ngoài kia trống đã điểm canh hai. Tuy đã lý giải được tại sao mình lại ở đây vào lúc này, Toản vẫn còn thổn thức không nguôi. Cậu không tin vào số phận. Thế nhưng tại sao mình lại nhập hồn vào Cảnh Thịnh, một ông vua mất nước, lại chết trẻ nữa. Ông tại vị mười năm, mà nay đã là năm thứ hai rồi. Không lẽ mình lại ra đi sớm vậy sao? Mình không cam lòng.
Cậu nằm đó, hết suy nghĩ này đến suy nghĩ khác trôi qua trong đầu. Hôm nay quả là một ngày “kinh khủng”, ít nhất là đối với Toản. Cậu đã trải qua nhiều cung bậc cảm xúc. Từ hồi hộp khi tìm thấy di vật của Tổ phụ, đến kinh hoàng với cơn lốc đáng sợ kia. Thứ nữa là sự nghi hoặc về hiện tượng lạ xảy ra. Rồi hưng phấn vì giờ đây đã là một vị vua, tại một triều đại mà mình vô cùng ngưỡng mộ. Và giờ đây là cảm giác sợ hãi vì cái chết sắp đến. “Chúa ơi! Tại sao không cho con đến sớm hơn chút nữa, nhập hồn vào vua Quang Trung? Ít ra với khả năng của con, con đã có thể biết vì sao mà ông chết, biết đâu lại tránh được. Con sẽ đánh tan quân Nguyễn Ánh. Không cam tâm, con không cam tâm”.
“Phải rồi. Chính Nguyễn Ánh sẽ là người đem lại cho mình cái chết. Mình phải đánh bại hắn. Có lẽ từ nay phải gọi hắn là giặc Ánh như Tổ mẫu rồi. Đánh, nhưng phải đánh bằng cách nào? Sau lưng Ánh là nước Pháp, binh lính được trang bị tối tân. Phải làm sao để thắng đây?”
“Nước Pháp ư? Không phải bây giờ nước Pháp với Napoleon đang chuẩn bị chinh phục được Châu Âu sao. Dập tắt được sự” điên rồ “của Napoleon chỉ có Công tước Wellington của nước Anh với trận Waterloo lịch sử thôi. Có câu ‘kẻ thù của kẻ thù chính là bạn’. Mình sẽ tìm cách giao bang với Anh Quốc. Mình phải phân ra chiến tuyến. Dùng trợ thủ của mình đánh trợ thủ của Ánh, còn chính mình sẽ đánh với Ánh. Ha... Ha... Mình thông minh quá xá. Ặc... Ặc... Sao mình lại tự sướng như Tổ phụ làm trong di thư nhỉ? Chắc là do gen di truyền. Hi... Hi...”
Đã tìm ra phương pháp, Toản bật dậy, ngồi vào hương án, lấy giấy viết lập ra kế hoạch. Muốn làm gì cũng phải có chiến lược, kế hoạch nếu không muốn thất bại. Với kiến thức của mình, Toản hiểu rất rõ điều này.
“Bắt đầu từ đâu nhỉ? Nguyễn Ánh liên lạc với Pháp qua Giám mục Bá Đa Lộc. Vậy mình cũng phải bắt đầu với một nhà truyền giáo người Anh, à, ‘nhập gia tùy tục’ mình phải gọi là Ăng lê mới phù hợp với thời đại. Nếu may mắn, mình tìm được ngay một người, phải tốn hai năm cả đi lẫn về. Lại còn bang giao hầm bà lằng nữa, cho là nửa năm đi. Vậy là mất hai năm rưỡi. Theo dương lịch thì năm nay là năm 1794. Sang năm Tây Sơn và giặc Ánh sẽ phải giằng co ở Nha Trang, à không, phải nói là Diên Khánh và Phú Yên. Đến khoảng tháng 4 Ánh mới rút. Cuộc dằn co này tuy là thắng lợi nhưng cũng bào mòn nghiêm trọng binh lực của ta dẫn đến suy sụp sau này. Vậy là chỉ còn chưa tới một năm nữa. Chà.. Chà... Khó rồi đây. Không thể chờ Anh Quốc được. Muốn thoát khốn trước phải nhờ mình. Phải cải tổ lại quân đội thôi. Bắt đầu là với vũ khí, binh khí ta lúc này lạc hậu quá. Hiện đại nhất chỉ có Hỏa hổ, Hỏa cầu với súng Điểu thương thôi. Vậy phải nghiên cứu và tạo ra súng mới. Ít nhất là súng kíp. Được thì là súng săn, tốt hơn nữa là súng săn hai nòng. Muốn làm súng săn thì phải làm được hạt nổ. Rồi chưa kể đến giờ đang dùng thuốc nổ đen nữa, mà thuốc nổ đen lại có hiệu quả không cao. Chúa ơi, nhiều việc quá, mình làm không xuể rồi. Phải chia sẻ cho người khác bớt thôi”.
“Haiz. Nghĩ đến thuốc nổ với hạt nổ lại đau đầu a. Muốn người khác phụ thì phải chỉ cho người ta công thức rồi bản vẽ và nhiều thứ nữa. Mình thì OK, nhưng làm sao hướng dẫn họ đây. Mấy cái công thức toàn dùng chữ cái Latin. Người Việt lúc này chỉ dùng chữ Hán – Nôm, làm sao mà hiểu được mấy thứ rối rắm này đây. Rồi. Vậy thì phải dạy cho họ chữ cái trước. Phải dùng chữ Quốc ngữ thôi. Ha... Ha... Mình dạy họ chữ viết thì có nên gọi là chữ Cảnh Thịnh không ta? Thôi đi, ha... Ha... Phải tôn trọng người sáng tạo ra nó. Gọi là chữ Quốc ngữ là tốt nhất vì mình sẽ phổ biến cả nước mà. Giao cho ai làm đây nhỉ? À, mình sẽ nhờ vị linh mục người Anh, nhân tiện để ông ta làm đại sứ cho mình luôn, nhất cử lưỡng tiện.
Chữ viết lúc này còn nhiều phụ âm kép lắm như bl, tl, rắc rối. Mình phải nói với ông ta mấy cái cải tiến theo bảng chữ cái hiện đại thôi. Cái vụ này chắc phải mất cả tuần lễ. Xong mình giao lại cho ai để phổ biến đây nhỉ? Phải rồi, La Sơn Phu tử Nguyễn Thiếp. Chẳng phải Tiên hoàng giao cho ông ta dịch tiếng Hán ra tiếng Nôm sao? Nhân tiện bắt ông dịch trực tiếp ra chữ Quốc Ngữ luôn”.
Rồi. Phân chia công việc đây. Cậu bắt đầu đặt bút xuống viết.
“Đầu tiên là sai người tìm kiếm một linh mục truyền giáo người Anh. Lấy lý do là mình ngưỡng mộ họ sau khi đọc cuốn tự Điển Việt – Bồ – La. Rồi muốn học hỏi từ họ. Nhân tiện phong ông ta làm Đại sứ bang giao với Anh Quốc”.
“Tiếp đó là ra vẻ mình có chút sáng kiến cho loại chữ viết này, đề nghị ông ta tham khảo. Và phải nói chuyện bằng tiếng Anh nữa chứ. Làm vậy, ông ta sẽ nể trong mình hơn, đánh giá mình là người rất tiến bộ. Khi đó, ông ta dễ tiến cử mình với vua nước Anh hơn. Nhất cử lưỡng tiện. Ha... Ha... Mình giỏi quá. Ặc, lại tự sướng nữa rồi. Tổ phụ ơi. Tại sao Ngài lại mắc căn bệnh này để rồi di truyền cho cháu”.
“Tiếp nữa là giao cho Nguyễn Thiếp. Cái khó là phải làm sao cho ông ta hiểu được. Nhưng mình tin là sẽ làm được. Còn thuyết phục những người khác ư? Giao cho ông ta đi, phát lương để làm gì mà lại không sử dụng”.
“Còn lại là việc của mình. Đầu tiên là tính ra công thức cải tiến thuốc nổ mới. Sau lại hướng dẫn cho thợ thầy tỷ lệ phối trộn. Rồi cho người khai thác đá lửa, xẻ nhỏ đá. Lúc này yên tâm cải tạo súng Điểu thương rồi. Có thời gian thì tìm cách cải tiến Hỏa cầu. Còn Hỏa hổ thì tạm thời để đấy. À, nhắc mới nhớ. Các loại súng kíp phải đổ thuốc nổ vào nòng, nén chặt rồi cho đạn vào. Mất thời gian quá. Sao mình không cho nén trước thành từng viên ở bên ngoài nhỉ. Ra trận, chỉ cần cho thuốc nổ vào, cho đạn vào, sau đó thì alê hấp, đùng. Ha... Ha... Mình... Vừa mở miệng ra, như chợt nhớ điều gì, Toản lại che miệng rồi cười mỉm”.
“Tiếp tục thôi. Nếu vẫn còn dư thời gian thì nghiên cứu hạt nổ. Muốn làm hạt nổ thì phải dùng thủy ngân fuminate. Giờ thì kiếm đâu ra thủy ngân đây, nói chi đến muối fuminate của nó. Hay là dùng chất nào có thể thay thế mà dễ tìm vậy. Phosphor là lựa chọn không tồi. Việt Nam có mỏ quặng Apatit lộ thiên mà, rồi mỏ than đá lộ thiên nữa chứ. Có điều dân ta chưa biết khai thác và sử dụng thôi. Muốn làm việc này thì tốn thời gian lắm. Chắc để vài năm nữa mới nên tiến hành”.
“Đại công cáo thành. Ha... Ha... Phải tự thưởng cho mình chút gì thôi”. Đúng lúc này, Toản chợt thấy cơn đói cồn cào ập đến. Cũng phải thôi, hôm nay cậu phải trải qua quá nhiều việc, lại phải tốn tâm tư lên kế hoạch nữa chứ. Thế thì không đói mới lạ.
“Người đâu”, Toản gọi.
“Dạ, có nô tài”, một tên thái giám nhỏ mở cửa bước vào. Trông niên kỷ chắc cũng khoảng mười lăm, mười sáu.
“Trẫm ngủ không được. Ngươi dặn ngự thiện phòng chuẩn bị vài món cho Trẫm”
“Nô tài tuân chỉ”, tên thái giám nói rồi chậm chậm lui ra.
Đến lúc này, thần kinh Toản được thư giãn đôi chút. Nhân lúc này, cậu chợt nhớ đến hai bản tấu chương đặt trên hương án.
“Tranh thủ lúc này, mình nên xem qua hai bản tấu chương thôi. Làm vua mà không duyệt tấu chương là không được”.
Bất giác, lúc này cậu lại nhớ ra một việc. Trong sử sánh, mình lúc này chẳng có bất cứ chủ trương nào cả. Mọi việc đều tùy ý đưa đến cho Thái sư Bùi Đức Tuyên. Ông cậu này của mình vì thế mà càng ngày càng lên mặt. Lâu dần, đại quyền ông ta thu gom vào tay, hãm hại hết người này đến người khác. Phải nói ông ta là mẫu người “loạn thần, tặc tử” đúng nghĩa. Giữ lại ông ta không khéo kế hoạch của mình không thể thi hành mất thôi. Phải tìm cách khử ông ta.
“Khử thì phải khử rồi. Ngặt nỗi, làm sao mà đối mặt với Thái hậu đây? Chỉ có cách làm sao tước quyền lực, cho ông ta tự cáo lão hồi hương thôi. Khó quá”.
Toản tạm thời gạt đi vấn đề này, cầm bản tấu chương đầu tiên lên. Đọc qua loa một chút, Toản bất chợt đứng phắt dậy, sau đó lại cầm bản tấu chương thứ hai lên đọc ngấu nghiến. Trong mắt cậu như chợt lóe lên ánh tinh quang.
“Có cách rồi. Có cách rồi. Ha... Ha...”
Đúng lúc này, Ngự thiện phòng bắt đầu dọn lên ít thức ăn nhẹ. Đuổi mấy tên thái giám ra, Toản buông cả hai bản tấu chương xuống rồi lao vào ăn ngấu nghiến. “Phải giữ hình tượng”, Toản chợt nghĩ. “Thôi mặc xác nó đi. Ở đây ngoài mình ra thì nào có ai. Giữ hình tượng có làm no cái bụng được không?”
Khi Toản buông đũa xuống cũng là lúc trống điểm canh ba. “Thôi chết, đến giờ phải lên triều rồi”
“Giờ này tính ra mới khoảng hơn năm giờ sáng chứ mấy. Phải thượng triều lúc này thì đúng là hành xác mà. Mình giờ này mới chuẩn bị lên triều thì quan lại phải thức từ nửa đêm rồi. Thế thì sức đâu mà làm việc. Phản khoa học, thật là phản khoa học quá mà. Phải sửa lại thôi”
Cậu nằm đó, hết suy nghĩ này đến suy nghĩ khác trôi qua trong đầu. Hôm nay quả là một ngày “kinh khủng”, ít nhất là đối với Toản. Cậu đã trải qua nhiều cung bậc cảm xúc. Từ hồi hộp khi tìm thấy di vật của Tổ phụ, đến kinh hoàng với cơn lốc đáng sợ kia. Thứ nữa là sự nghi hoặc về hiện tượng lạ xảy ra. Rồi hưng phấn vì giờ đây đã là một vị vua, tại một triều đại mà mình vô cùng ngưỡng mộ. Và giờ đây là cảm giác sợ hãi vì cái chết sắp đến. “Chúa ơi! Tại sao không cho con đến sớm hơn chút nữa, nhập hồn vào vua Quang Trung? Ít ra với khả năng của con, con đã có thể biết vì sao mà ông chết, biết đâu lại tránh được. Con sẽ đánh tan quân Nguyễn Ánh. Không cam tâm, con không cam tâm”.
“Phải rồi. Chính Nguyễn Ánh sẽ là người đem lại cho mình cái chết. Mình phải đánh bại hắn. Có lẽ từ nay phải gọi hắn là giặc Ánh như Tổ mẫu rồi. Đánh, nhưng phải đánh bằng cách nào? Sau lưng Ánh là nước Pháp, binh lính được trang bị tối tân. Phải làm sao để thắng đây?”
“Nước Pháp ư? Không phải bây giờ nước Pháp với Napoleon đang chuẩn bị chinh phục được Châu Âu sao. Dập tắt được sự” điên rồ “của Napoleon chỉ có Công tước Wellington của nước Anh với trận Waterloo lịch sử thôi. Có câu ‘kẻ thù của kẻ thù chính là bạn’. Mình sẽ tìm cách giao bang với Anh Quốc. Mình phải phân ra chiến tuyến. Dùng trợ thủ của mình đánh trợ thủ của Ánh, còn chính mình sẽ đánh với Ánh. Ha... Ha... Mình thông minh quá xá. Ặc... Ặc... Sao mình lại tự sướng như Tổ phụ làm trong di thư nhỉ? Chắc là do gen di truyền. Hi... Hi...”
Đã tìm ra phương pháp, Toản bật dậy, ngồi vào hương án, lấy giấy viết lập ra kế hoạch. Muốn làm gì cũng phải có chiến lược, kế hoạch nếu không muốn thất bại. Với kiến thức của mình, Toản hiểu rất rõ điều này.
“Bắt đầu từ đâu nhỉ? Nguyễn Ánh liên lạc với Pháp qua Giám mục Bá Đa Lộc. Vậy mình cũng phải bắt đầu với một nhà truyền giáo người Anh, à, ‘nhập gia tùy tục’ mình phải gọi là Ăng lê mới phù hợp với thời đại. Nếu may mắn, mình tìm được ngay một người, phải tốn hai năm cả đi lẫn về. Lại còn bang giao hầm bà lằng nữa, cho là nửa năm đi. Vậy là mất hai năm rưỡi. Theo dương lịch thì năm nay là năm 1794. Sang năm Tây Sơn và giặc Ánh sẽ phải giằng co ở Nha Trang, à không, phải nói là Diên Khánh và Phú Yên. Đến khoảng tháng 4 Ánh mới rút. Cuộc dằn co này tuy là thắng lợi nhưng cũng bào mòn nghiêm trọng binh lực của ta dẫn đến suy sụp sau này. Vậy là chỉ còn chưa tới một năm nữa. Chà.. Chà... Khó rồi đây. Không thể chờ Anh Quốc được. Muốn thoát khốn trước phải nhờ mình. Phải cải tổ lại quân đội thôi. Bắt đầu là với vũ khí, binh khí ta lúc này lạc hậu quá. Hiện đại nhất chỉ có Hỏa hổ, Hỏa cầu với súng Điểu thương thôi. Vậy phải nghiên cứu và tạo ra súng mới. Ít nhất là súng kíp. Được thì là súng săn, tốt hơn nữa là súng săn hai nòng. Muốn làm súng săn thì phải làm được hạt nổ. Rồi chưa kể đến giờ đang dùng thuốc nổ đen nữa, mà thuốc nổ đen lại có hiệu quả không cao. Chúa ơi, nhiều việc quá, mình làm không xuể rồi. Phải chia sẻ cho người khác bớt thôi”.
“Haiz. Nghĩ đến thuốc nổ với hạt nổ lại đau đầu a. Muốn người khác phụ thì phải chỉ cho người ta công thức rồi bản vẽ và nhiều thứ nữa. Mình thì OK, nhưng làm sao hướng dẫn họ đây. Mấy cái công thức toàn dùng chữ cái Latin. Người Việt lúc này chỉ dùng chữ Hán – Nôm, làm sao mà hiểu được mấy thứ rối rắm này đây. Rồi. Vậy thì phải dạy cho họ chữ cái trước. Phải dùng chữ Quốc ngữ thôi. Ha... Ha... Mình dạy họ chữ viết thì có nên gọi là chữ Cảnh Thịnh không ta? Thôi đi, ha... Ha... Phải tôn trọng người sáng tạo ra nó. Gọi là chữ Quốc ngữ là tốt nhất vì mình sẽ phổ biến cả nước mà. Giao cho ai làm đây nhỉ? À, mình sẽ nhờ vị linh mục người Anh, nhân tiện để ông ta làm đại sứ cho mình luôn, nhất cử lưỡng tiện.
Chữ viết lúc này còn nhiều phụ âm kép lắm như bl, tl, rắc rối. Mình phải nói với ông ta mấy cái cải tiến theo bảng chữ cái hiện đại thôi. Cái vụ này chắc phải mất cả tuần lễ. Xong mình giao lại cho ai để phổ biến đây nhỉ? Phải rồi, La Sơn Phu tử Nguyễn Thiếp. Chẳng phải Tiên hoàng giao cho ông ta dịch tiếng Hán ra tiếng Nôm sao? Nhân tiện bắt ông dịch trực tiếp ra chữ Quốc Ngữ luôn”.
Rồi. Phân chia công việc đây. Cậu bắt đầu đặt bút xuống viết.
“Đầu tiên là sai người tìm kiếm một linh mục truyền giáo người Anh. Lấy lý do là mình ngưỡng mộ họ sau khi đọc cuốn tự Điển Việt – Bồ – La. Rồi muốn học hỏi từ họ. Nhân tiện phong ông ta làm Đại sứ bang giao với Anh Quốc”.
“Tiếp đó là ra vẻ mình có chút sáng kiến cho loại chữ viết này, đề nghị ông ta tham khảo. Và phải nói chuyện bằng tiếng Anh nữa chứ. Làm vậy, ông ta sẽ nể trong mình hơn, đánh giá mình là người rất tiến bộ. Khi đó, ông ta dễ tiến cử mình với vua nước Anh hơn. Nhất cử lưỡng tiện. Ha... Ha... Mình giỏi quá. Ặc, lại tự sướng nữa rồi. Tổ phụ ơi. Tại sao Ngài lại mắc căn bệnh này để rồi di truyền cho cháu”.
“Tiếp nữa là giao cho Nguyễn Thiếp. Cái khó là phải làm sao cho ông ta hiểu được. Nhưng mình tin là sẽ làm được. Còn thuyết phục những người khác ư? Giao cho ông ta đi, phát lương để làm gì mà lại không sử dụng”.
“Còn lại là việc của mình. Đầu tiên là tính ra công thức cải tiến thuốc nổ mới. Sau lại hướng dẫn cho thợ thầy tỷ lệ phối trộn. Rồi cho người khai thác đá lửa, xẻ nhỏ đá. Lúc này yên tâm cải tạo súng Điểu thương rồi. Có thời gian thì tìm cách cải tiến Hỏa cầu. Còn Hỏa hổ thì tạm thời để đấy. À, nhắc mới nhớ. Các loại súng kíp phải đổ thuốc nổ vào nòng, nén chặt rồi cho đạn vào. Mất thời gian quá. Sao mình không cho nén trước thành từng viên ở bên ngoài nhỉ. Ra trận, chỉ cần cho thuốc nổ vào, cho đạn vào, sau đó thì alê hấp, đùng. Ha... Ha... Mình... Vừa mở miệng ra, như chợt nhớ điều gì, Toản lại che miệng rồi cười mỉm”.
“Tiếp tục thôi. Nếu vẫn còn dư thời gian thì nghiên cứu hạt nổ. Muốn làm hạt nổ thì phải dùng thủy ngân fuminate. Giờ thì kiếm đâu ra thủy ngân đây, nói chi đến muối fuminate của nó. Hay là dùng chất nào có thể thay thế mà dễ tìm vậy. Phosphor là lựa chọn không tồi. Việt Nam có mỏ quặng Apatit lộ thiên mà, rồi mỏ than đá lộ thiên nữa chứ. Có điều dân ta chưa biết khai thác và sử dụng thôi. Muốn làm việc này thì tốn thời gian lắm. Chắc để vài năm nữa mới nên tiến hành”.
“Đại công cáo thành. Ha... Ha... Phải tự thưởng cho mình chút gì thôi”. Đúng lúc này, Toản chợt thấy cơn đói cồn cào ập đến. Cũng phải thôi, hôm nay cậu phải trải qua quá nhiều việc, lại phải tốn tâm tư lên kế hoạch nữa chứ. Thế thì không đói mới lạ.
“Người đâu”, Toản gọi.
“Dạ, có nô tài”, một tên thái giám nhỏ mở cửa bước vào. Trông niên kỷ chắc cũng khoảng mười lăm, mười sáu.
“Trẫm ngủ không được. Ngươi dặn ngự thiện phòng chuẩn bị vài món cho Trẫm”
“Nô tài tuân chỉ”, tên thái giám nói rồi chậm chậm lui ra.
Đến lúc này, thần kinh Toản được thư giãn đôi chút. Nhân lúc này, cậu chợt nhớ đến hai bản tấu chương đặt trên hương án.
“Tranh thủ lúc này, mình nên xem qua hai bản tấu chương thôi. Làm vua mà không duyệt tấu chương là không được”.
Bất giác, lúc này cậu lại nhớ ra một việc. Trong sử sánh, mình lúc này chẳng có bất cứ chủ trương nào cả. Mọi việc đều tùy ý đưa đến cho Thái sư Bùi Đức Tuyên. Ông cậu này của mình vì thế mà càng ngày càng lên mặt. Lâu dần, đại quyền ông ta thu gom vào tay, hãm hại hết người này đến người khác. Phải nói ông ta là mẫu người “loạn thần, tặc tử” đúng nghĩa. Giữ lại ông ta không khéo kế hoạch của mình không thể thi hành mất thôi. Phải tìm cách khử ông ta.
“Khử thì phải khử rồi. Ngặt nỗi, làm sao mà đối mặt với Thái hậu đây? Chỉ có cách làm sao tước quyền lực, cho ông ta tự cáo lão hồi hương thôi. Khó quá”.
Toản tạm thời gạt đi vấn đề này, cầm bản tấu chương đầu tiên lên. Đọc qua loa một chút, Toản bất chợt đứng phắt dậy, sau đó lại cầm bản tấu chương thứ hai lên đọc ngấu nghiến. Trong mắt cậu như chợt lóe lên ánh tinh quang.
“Có cách rồi. Có cách rồi. Ha... Ha...”
Đúng lúc này, Ngự thiện phòng bắt đầu dọn lên ít thức ăn nhẹ. Đuổi mấy tên thái giám ra, Toản buông cả hai bản tấu chương xuống rồi lao vào ăn ngấu nghiến. “Phải giữ hình tượng”, Toản chợt nghĩ. “Thôi mặc xác nó đi. Ở đây ngoài mình ra thì nào có ai. Giữ hình tượng có làm no cái bụng được không?”
Khi Toản buông đũa xuống cũng là lúc trống điểm canh ba. “Thôi chết, đến giờ phải lên triều rồi”
“Giờ này tính ra mới khoảng hơn năm giờ sáng chứ mấy. Phải thượng triều lúc này thì đúng là hành xác mà. Mình giờ này mới chuẩn bị lên triều thì quan lại phải thức từ nửa đêm rồi. Thế thì sức đâu mà làm việc. Phản khoa học, thật là phản khoa học quá mà. Phải sửa lại thôi”