Viet Writer
Và Mai Có Nắng
Chương 1. GÓC NHÌN TÂM LÝ TỘI PHẠM (P2)
Phi đứng ở bao lơn, ánh sáng vàng vọt của ngọt đèn bên sông hắt lên khuông mặt thanh thú của anh, anh đang suy nghĩ và tôi cũng thế. Bằng cách nào con người đàn bà kia vào được đây và tại sao bà ta lại trở ra bằng con đường khác với khi mình đi vào.
Tôi xoay người nói với Phi,
- Nếu anh là một tay làm việc mờ ám, anh muốn vào đây không qua con đường bị kiểm soát an ninh, anh sẽ làm gì? Riêng tôi, nghĩ ra một tá cách để vào đây, vấn đề, là chọn lựa ra cách mà con mụ ấy vào.
- Tôi biết an ninh ở đây không thể làm khó những kẻ thật sự có mưu đồ.
- Thế nên, tôi có ba giả thuyết về cách vào đây: Một, mụ vào bằng taxi, với dáng vẻ quý phái trên xe hẳn không một tay bảo vệ nào làm khó và camera không quay được, mụ đã ngồi đâu đó ở khu vực công viên chờ đến tối rồi gõ cửa nhà cô gái; hai, mụ đã vào đây vài ngày trước và lẩn trốn đâu đó trong những căn hộ không người ở, nhưng giả thuyết này nhiều lỗ hổng; ba, điều tôi lo lắng nhất, mụ là người ở đây.
- Giả thuyết đầu tiên, tôi cho là sai, vì tôi ở đây khá lâu, dù anh có ngồi trên xe taxi thì anh vẫn phải để cho bảo vệ thấy mặt mới được vào. Việc mụ đi lại trong công viên thì hẳn sẽ có một vài camera quay được, tôi đã xem xét cẩn thận vẫn không phát hiện ra yếu tố bất thường.
- Giả thuyết thứ hai cũng khó đứng vững với tôi, vì những căn hộ không người ở kia trái hoàn toàn với dáng vẻ kiêu kì của mụ trong trí tưởng tượng.
- Nếu thật sự là giả thuyết thứ ba, tôi e rằng cả hai chúng ta đều gặp khó khăn vì nơi đây toàn là những kẻ có quyền lực chính trị và kinh tế khá mạnh.
- Hiện tại chúng ta không có dữ kiện cho điều này, tốt nhất gác nó sang một bên. Anh có biết vì sao tôi hẹn anh vào buổi tối ở căn nhà này không?
- Tôi cần nghe ý kiến anh.
- Tôi cho rằng nhiều người đã bỏ qua khí cạnh phân tích tâm lý kẻ phạm tội, mà chỉ chăm chăm vào hành vi của hắn mà vẽ nên hắn. Không. Tâm lý của hắn mới là con người của hắn. Trong trường hợp đó, chúng ta cần thực hiện lại toàn bộ án mạng này, tôi là tay thanh niên kia. Dưới góc nhìn của tên tội phạm, dưới góc nhìn của cô gái và cả mụ đàn bà kia. Chúng ta sẽ khắc họa được chân dung tấm thảm kịch này.
- Đồng ý, bắt đầu đi. Tôi sẽ là nạn nhân, anh là tay thanh niên và mụ đàn bà là nhân vật ảo.
- Đây, anh em, nếu tôi từ bao lơn kéo cửa bước vào, sẽ có tiếng động. Tại sao cô gái ở phía đối diện cánh cửa không la lên khi có người lạ? Cô ta hẳn có quen biết với hắn. Rất tốt, đây là dữ kiện quan trọng.
- Thật nhanh, anh vượt ra mụ đàn bà và đến với tôi, anh đập ngay một vật cứng xuống đầu tôi và tôi ngã xuống. Khoan, có điều bất thường ở đây. Hắn đem vật nặng gì mà cô gái không hề đề phòng hắn xồng xộc bước đến? Hắn dấu vật ấy ở đâu? Sau lưng. Vậy buộc hắn phải đi nhanh. Tại sao cô gái không đề phòng một gã đàn ông quen biết đi xồng xộc đến mình? Tại sao? Anh Kiệt, anh nghĩ được gì à?
- Tôi đang nghĩ điều anh đang nghĩ. Giả sử, tôi là người quen anh, có hai khả năng: nhiều tình cảm hoặc thù hận. Anh sẽ đón nhận những bước chân nhanh đến trong trường hợp nào? Và không phản kháng?
- Tôi nghĩ rằng sẽ được anh bảo vệ.
- Đúng. Cô gái nghĩ hắn sẽ bảo vệ cô ấy. Nhưng không đúng ở điều này, nếu tướng đi nhanh kia kèm theo khuông mặt thế nào thì cô gái mới không đề phòng, hẳn phải là khuông mặt giàu tình cảm. Chết tiệt, Phi ơi, chúng ta gặp phải một tay không những thông minh mà còn giỏi diễn kịch, hắn quá xuất sắc ở vai diễn này. Hắn sẽ tiến nhanh đến cô gái với vài chữ ngắn ngủi "Em ơi..." Rồi nhanh như chớp, hắn đập đầu cô gái.
- Hắn có phải là kẻ mà tôi nghĩ đến không?
- Anh biết không, rất ít khi chúng ta đồng quan điểm về điều này. Tên đó hẳn phải là người yêu của cô gái, hoặc đã từng. Cô ta tin tưởng hắn như tin tưởng mặt trời mọc đàng Đông lặn đàng Tây. Một niềm tin mù quán bị mây mù che lấp, khiến ánh sáng trở nên nhạt nhòa, cô gái đã chết vì niềm tin vụng dại. Bây giờ, chúng ta cần kiểm tra về tâm lý cô gái này. Anh vào đây.
- Anh dẫn tôi vào nhà vệ sinh?
- Hahaha... câu nói của anh làm lộ giới tính của anh rồi Phi. Hẳn anh chưa hề thích đàn bà. Vì nơi quan trọng nhất của đàn bà là nhà tắm và phòng ngủ. Vào nơi đó, ta biết được khối thứ, cả những gì chúng muốn dấu diếm. Xem nào, cô gái chỉ dùng duy nhất sữa tắm là Enchanter, loại sản xuất ở Việt Nam, ồ, thật ngạc nhiên. Dầu gội là Double Rich của Hàn, thật lạ, một chai nước hoa hồng, một chai Dạ Hương để... chồn lùi...
- Vô Danh này.
- Hahaha, tôi thấy mặt anh nghiêm túc quá. Chúng ta tiếp nào. Sửa rữa mặt Biore, lạ, lạ thật. Kem đánh răng P/S.
- Tôi chưa hiểu.
- Anh sống cách xa xã hội nhiều quá là một bất lợi, Phi à. Một người con gái, ở tuổi trẻ thế này sao sử dụng mỹ phẩm một cách khiêm nhường và bình dân như vậy. Đàn bà rất quan trọng mỹ phẩm, họ chỉ sử dụng những sản phẩm phù hợp với họ, chớ nên tặng mỹ phẩm mà họ không thích, họ sẽ không dùng. Những sản phẩm ở đây rất lung tung, rõ rằng chúng được mua ở siêu thị một cách ngẫu hứng và không quan tâm đến thương hiệu. Chắc chắn cô gái có tuổi thơ không khá giả, nên thói quen dùng Dạ Hương vẫn không bỏ được. Ngay cả khi có tiền, thì phải mất một khoảng thời gian tương đối lâu để người ta thích hợp tầng lớp quý tộc cũng như hàng hóa mà chúng nó sử dụng. Cô gái này không hề có ý niệm về mỹ phẩm, cô chỉ sử dụng theo kinh nghiệm nghèo nàn mà cô có được, nên nhà tắm của cô thật nghèo nàn. Ta có thể kết luận: cô gái xuất thân từ tầng lớp trung bình thấp của xã hội. Đột ngột trở nên giàu có nhờ có ông bố giàu.
- Tôi đồng ý.
- À há, cô gái này khá hiếu học và thông minh, chúng ta sẽ kiểm chứng điều đó ở tủ sách.
- Hiếu học và thông minh?
- Anh thấy gì không? Hai quyển sách marketing chuyên ngành nằm trên bồn tolet nó có ý nghĩa gì. Anh có thấy kẻ lười học nào mang sách vào tolet chưa. Và theo quyển sách tôi nhìn, nó thuộc về sách chuyên ngành, nặng tính lí thuyết, mà lí thuyết thì trừu tượng. Phải có một trí thông minh nhất định.
***
***
Cả tôi và Phi đều kêu trời khi nhìn thấy tủ sách của cô gái. Nó quá nhiều, hai tủ sách dài hơn 4m cao gần đụng trần nhà áp sát vào vách. Tủ sách được chạm trổ tỉ mỉ với những hoa văn thời Phục Hưng, những đường con uốn lượn như con rắn xoáy quanh những cột trụ nhỏ men theo gáy tủ.
- Chúng ta không phải đối diện với cô gái mà đối diện với ông bố cô ấy - Phi ngao ngán.
- Cũng phải làm. Chúng ta đành đoán tính cách người con thông qua người cha. Nhìn xem, tủ sách này phần lớn là trước tác quan trọng thời kỳ triết học phương Tây rực rỡ nhất kéo dài đến Bergson, Croce, Whitehead và Rusell. Thật ngạc nhiên là không hề có những tên tuổi đời đại ở đây như: Ryle, John Austin, Husserl, Martin Heidegger, Jean-Paul Sartre, Foucault, Derrida, Rorty, K. Popper, Santayana, James, Dewey. Đây là con người mang tinh thần bờ Đông nước Mỹ.
- Tinh thần bờ Đông?
- Anh từng mất nhiều năm ở Harvard, hẳn anh là con người nặng tinh thần bờ Đông nhiều hơn bờ Tây, nên anh ít nhận ra nó. Nước Mỹ có hai tinh thần: bờ Đông và bờ Tây. Ở bờ Đông, dấu ấn cựu lục địa còn hằn lên tâm trí họ, những di dân đầu tiên của Mỹ quốc chẳng đâu xa lạ chính là nước Anh, họ mang tâm hồn Anh quốc với những chuẩn mực rất Anh. Chính tâm hồn này đã sản sinh ra: Washington, Irving, Poe và Jonathan Edwards. Và hẳn anh vẫn chưa quên triết gia lỗi lạc của bờ Đông này. George Santayana. Còn lại là nước Mỹ thuần Mỹ, nước Mỹ của miền Tây, nơi sản sinh ra Cowboys, nơi tạo nên lý tưởng cho quốc gia này, nơi khơi mào về ý niệm tự do, những câu chuyện huyền thoại trên vùng viễn Tây, những câu dân ca cục mịch lan tràn khắp hoang mạc, nơi cuộc sống chân thành mà nghèo khó, người đàn bà khỏe mạnh lực lưỡng như đàn ông không hề nề hà việc khó, tính tương thân tương ái có từ đây. Chính nơi đây đã sản sinh ra Lincoln, Thoreau, Whitman, Mark Twain. Và sau cùng, thật độc đáo, họ tạo ra được một triết gia đầu tiên cho nước Mỹ, Mỹ hơn cả Mỹ. John Dewey.
- Tuyệt vời. Anh là một giảng sư hiếm có.
- Vậy nên, với tinh thần bờ Đông, vốn dễ bị phù phiếm bởi chế độ quý tộc Châu Âu. Sách vở đôi khi chỉ có tác dụng trang trí. Gia đình giàu có, quyền lực, cỡ nào hắn cũng sẽ xây cho hắn một cái thư viện để mọi người chiêm ngưỡng mà chắc rằng việc hắn đụng đến sách cũng lâu như việc hắn giúp vợ làm việc nhà. Ở bờ Tây thì thực dụng hơn, họ chỉ đọc những quyển sách mà họ thích, thế nên ở gia đình giàu có bờ Tây, họ không nhiều sách, nhưng chúng ta biết chắc chắn những quyển sách mà họ sẽ đọc. Người bố là đứa con của tinh thần bờ Đông, nên tôi cá với anh rằng, anh sẽ thấy không ít những quyển sách đẹp này vẫn còn trinh nguyên trên từng trang giấy.
- Vậy chúng ta sẽ tìm được gì ở đây?
- Tôi chỉ có thể nói, kẻ tạo dựng một thư viện ở đây cho con gái chẳng đâu khác ngoại trừ hoài bão tri thức cho đứa con. Và xem ra cô gái sẽ không quan tâm nhiều đến tủ sách này. Với kinh nghiệm một người Việt Nam, hẳn, sách sẽ nằm cạnh bàn làm việc. Chúng ta sang bàn học cô gái bên cửa sổ, ôi thôi, thật nữ tính và diễm tình. Cô là người miền Tây rồi.
- Lối bày trí khá diêm dúa, có cả hoa trên bàn.
- Một thói đua đòi từ tiểu thuyết và phim ảnh. Xem nào, chỉ có sách chuyên ngành, một vài quyển sách luật, còn lại là tiểu thuyết rẻ tiền, chậc chậc, có cả lão Nguyễn Nhật Ánh, tôi có thể xem xét lại về sự sâu sắc của cô gái này. Ái chà. Có hai quyển của Phạm Công Thiện, có gì đó hơi kì cục. Truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp, dăm ba quyển của Nguyễn Ngọc Tư. Hết.
- Cô gái này còn nhiều ngây thơ, có chút thông minh trong học vấn nhưng nghèo nàn về sự sâu sắc. Cô xem ra thường chú ý đến những thảo luận văn học trên báo chí, nên những tác phẩm mới đều có ở đây. Mua hết một cách không chọn lựa. Dựa vào độ cũ của từng quyển sách, xem ra cô ấy thích nhất vẫn là Nguyễn Ngọc Tư và Nguyễn Nhật Ánh. Đúng kiểu một cô gái miền Tây thôn dã, sự ngây thơ của con nước nửa mùa.
- Anh nói hết những gì cần thiết, vậy một cô gái ngây thơ như vậy sẽ yêu một kẻ như thế nào?
- Anh có kinh nghiệm tình yêu khá tôi, tôi lắng nghe anh.
- Một cô gái ngây thơ, nhiều mộng mơ như vậy chắc chắn sẽ yêu đắm đuối một chàng trang với dáng ngoài mọt sách, thư sinh và lối nói chuyện ngọt ngào như mật rót từ tiểu thuyết.
- Chúng ta khắc họa lại chân dung kẻ thủ ác: hắn cao chừng 1m74, khuôn mặt thư sinh, lối nói chuyện ngọt ngào, thông minh và xảo quyệt.
- Tôi cho rằng, da hắn khá trắng và đeo kính.
- Sao anh biết?
- Chỉ là kinh nghiệm thôi, dẫu sao anh nên bổ sung hai điểm đó, tôi không chắc là đúng. Vì cô gái này gợi tôi đến một người quen trong quá khứ. Những mẫu cô gái như thế này thường thích thú với những gã mọt sách đeo kính, da dẻ trắng trẻo vì ít ra nắng. Một kiểu Kim Trọng.
- Được, tôi sẽ chú ý điều này, anh còn ý kiến gì nữa không?
- Anh chờ tôi chút. Theo anh, nếu vì một nguyên nhân nào đó, mà cô gái chợt chia tay người mình yêu, thì vì lí do gì, chúng ta cần loại trừ lí do kinh tế ở đây.
- Có người khác.
- Tôi hi vọng như vậy. Không có gì chắc chắn ở đây, rất khó hiểu với tôi. Ngày mai là giỗ tổ, anh cứ làm việc một mình, tôi sẽ thu tóm lại thông tin của hắn. Anh có nhiệm vụ tìm ra hắn trong ngày mai hoặc mốt.
- Đồng ý, mai anh cứ ở nhà dưỡng sức.
- Hắn là người ở trọ, tôi vẫn chưa biết hắn có bỏ học trường Y hay không. Theo tôi, hắn sẽ đi học bình thường với khuông mặt lạnh như tiền. Anh đừng tìm kiếm một người thông minh, vô ích, vì kẻ thật sự thông minh sẽ không để lộ mình, chỉ có lũ dở hơi mới cố chứng tỏ mình thông minh. Hắn sẽ là kẻ lập dị nhất trong trường, khi ở căn tin, hắn sẽ thu mình ở một góc, hắn ít bạn bè, không giao tiếp. Đôi mắt hắn nửa phần hiền lành nửa phần độc ác, hắn quan sát cẩn thận mọi người xung quanh và đánh giá họ. Do đó, hắn sẽ thường ngồi ở nơi có tầm quan sát rộng nhất. Anh đánh tay đôi với hắn, chắc anh sẽ thắng, nhưng tôi cảnh báo anh, hắn không yếu như vẻ ngoài thư sinh của hắn.
- Tôi biết rồi. Anh chờ tin tôi.
[còn nữa]
Phi đứng ở bao lơn, ánh sáng vàng vọt của ngọt đèn bên sông hắt lên khuông mặt thanh thú của anh, anh đang suy nghĩ và tôi cũng thế. Bằng cách nào con người đàn bà kia vào được đây và tại sao bà ta lại trở ra bằng con đường khác với khi mình đi vào.
Tôi xoay người nói với Phi,
- Nếu anh là một tay làm việc mờ ám, anh muốn vào đây không qua con đường bị kiểm soát an ninh, anh sẽ làm gì? Riêng tôi, nghĩ ra một tá cách để vào đây, vấn đề, là chọn lựa ra cách mà con mụ ấy vào.
- Tôi biết an ninh ở đây không thể làm khó những kẻ thật sự có mưu đồ.
- Thế nên, tôi có ba giả thuyết về cách vào đây: Một, mụ vào bằng taxi, với dáng vẻ quý phái trên xe hẳn không một tay bảo vệ nào làm khó và camera không quay được, mụ đã ngồi đâu đó ở khu vực công viên chờ đến tối rồi gõ cửa nhà cô gái; hai, mụ đã vào đây vài ngày trước và lẩn trốn đâu đó trong những căn hộ không người ở, nhưng giả thuyết này nhiều lỗ hổng; ba, điều tôi lo lắng nhất, mụ là người ở đây.
- Giả thuyết đầu tiên, tôi cho là sai, vì tôi ở đây khá lâu, dù anh có ngồi trên xe taxi thì anh vẫn phải để cho bảo vệ thấy mặt mới được vào. Việc mụ đi lại trong công viên thì hẳn sẽ có một vài camera quay được, tôi đã xem xét cẩn thận vẫn không phát hiện ra yếu tố bất thường.
- Giả thuyết thứ hai cũng khó đứng vững với tôi, vì những căn hộ không người ở kia trái hoàn toàn với dáng vẻ kiêu kì của mụ trong trí tưởng tượng.
- Nếu thật sự là giả thuyết thứ ba, tôi e rằng cả hai chúng ta đều gặp khó khăn vì nơi đây toàn là những kẻ có quyền lực chính trị và kinh tế khá mạnh.
- Hiện tại chúng ta không có dữ kiện cho điều này, tốt nhất gác nó sang một bên. Anh có biết vì sao tôi hẹn anh vào buổi tối ở căn nhà này không?
- Tôi cần nghe ý kiến anh.
- Tôi cho rằng nhiều người đã bỏ qua khí cạnh phân tích tâm lý kẻ phạm tội, mà chỉ chăm chăm vào hành vi của hắn mà vẽ nên hắn. Không. Tâm lý của hắn mới là con người của hắn. Trong trường hợp đó, chúng ta cần thực hiện lại toàn bộ án mạng này, tôi là tay thanh niên kia. Dưới góc nhìn của tên tội phạm, dưới góc nhìn của cô gái và cả mụ đàn bà kia. Chúng ta sẽ khắc họa được chân dung tấm thảm kịch này.
- Đồng ý, bắt đầu đi. Tôi sẽ là nạn nhân, anh là tay thanh niên và mụ đàn bà là nhân vật ảo.
- Đây, anh em, nếu tôi từ bao lơn kéo cửa bước vào, sẽ có tiếng động. Tại sao cô gái ở phía đối diện cánh cửa không la lên khi có người lạ? Cô ta hẳn có quen biết với hắn. Rất tốt, đây là dữ kiện quan trọng.
- Thật nhanh, anh vượt ra mụ đàn bà và đến với tôi, anh đập ngay một vật cứng xuống đầu tôi và tôi ngã xuống. Khoan, có điều bất thường ở đây. Hắn đem vật nặng gì mà cô gái không hề đề phòng hắn xồng xộc bước đến? Hắn dấu vật ấy ở đâu? Sau lưng. Vậy buộc hắn phải đi nhanh. Tại sao cô gái không đề phòng một gã đàn ông quen biết đi xồng xộc đến mình? Tại sao? Anh Kiệt, anh nghĩ được gì à?
- Tôi đang nghĩ điều anh đang nghĩ. Giả sử, tôi là người quen anh, có hai khả năng: nhiều tình cảm hoặc thù hận. Anh sẽ đón nhận những bước chân nhanh đến trong trường hợp nào? Và không phản kháng?
- Tôi nghĩ rằng sẽ được anh bảo vệ.
- Đúng. Cô gái nghĩ hắn sẽ bảo vệ cô ấy. Nhưng không đúng ở điều này, nếu tướng đi nhanh kia kèm theo khuông mặt thế nào thì cô gái mới không đề phòng, hẳn phải là khuông mặt giàu tình cảm. Chết tiệt, Phi ơi, chúng ta gặp phải một tay không những thông minh mà còn giỏi diễn kịch, hắn quá xuất sắc ở vai diễn này. Hắn sẽ tiến nhanh đến cô gái với vài chữ ngắn ngủi "Em ơi..." Rồi nhanh như chớp, hắn đập đầu cô gái.
- Hắn có phải là kẻ mà tôi nghĩ đến không?
- Anh biết không, rất ít khi chúng ta đồng quan điểm về điều này. Tên đó hẳn phải là người yêu của cô gái, hoặc đã từng. Cô ta tin tưởng hắn như tin tưởng mặt trời mọc đàng Đông lặn đàng Tây. Một niềm tin mù quán bị mây mù che lấp, khiến ánh sáng trở nên nhạt nhòa, cô gái đã chết vì niềm tin vụng dại. Bây giờ, chúng ta cần kiểm tra về tâm lý cô gái này. Anh vào đây.
- Anh dẫn tôi vào nhà vệ sinh?
- Hahaha... câu nói của anh làm lộ giới tính của anh rồi Phi. Hẳn anh chưa hề thích đàn bà. Vì nơi quan trọng nhất của đàn bà là nhà tắm và phòng ngủ. Vào nơi đó, ta biết được khối thứ, cả những gì chúng muốn dấu diếm. Xem nào, cô gái chỉ dùng duy nhất sữa tắm là Enchanter, loại sản xuất ở Việt Nam, ồ, thật ngạc nhiên. Dầu gội là Double Rich của Hàn, thật lạ, một chai nước hoa hồng, một chai Dạ Hương để... chồn lùi...
- Vô Danh này.
- Hahaha, tôi thấy mặt anh nghiêm túc quá. Chúng ta tiếp nào. Sửa rữa mặt Biore, lạ, lạ thật. Kem đánh răng P/S.
- Tôi chưa hiểu.
- Anh sống cách xa xã hội nhiều quá là một bất lợi, Phi à. Một người con gái, ở tuổi trẻ thế này sao sử dụng mỹ phẩm một cách khiêm nhường và bình dân như vậy. Đàn bà rất quan trọng mỹ phẩm, họ chỉ sử dụng những sản phẩm phù hợp với họ, chớ nên tặng mỹ phẩm mà họ không thích, họ sẽ không dùng. Những sản phẩm ở đây rất lung tung, rõ rằng chúng được mua ở siêu thị một cách ngẫu hứng và không quan tâm đến thương hiệu. Chắc chắn cô gái có tuổi thơ không khá giả, nên thói quen dùng Dạ Hương vẫn không bỏ được. Ngay cả khi có tiền, thì phải mất một khoảng thời gian tương đối lâu để người ta thích hợp tầng lớp quý tộc cũng như hàng hóa mà chúng nó sử dụng. Cô gái này không hề có ý niệm về mỹ phẩm, cô chỉ sử dụng theo kinh nghiệm nghèo nàn mà cô có được, nên nhà tắm của cô thật nghèo nàn. Ta có thể kết luận: cô gái xuất thân từ tầng lớp trung bình thấp của xã hội. Đột ngột trở nên giàu có nhờ có ông bố giàu.
- Tôi đồng ý.
- À há, cô gái này khá hiếu học và thông minh, chúng ta sẽ kiểm chứng điều đó ở tủ sách.
- Hiếu học và thông minh?
- Anh thấy gì không? Hai quyển sách marketing chuyên ngành nằm trên bồn tolet nó có ý nghĩa gì. Anh có thấy kẻ lười học nào mang sách vào tolet chưa. Và theo quyển sách tôi nhìn, nó thuộc về sách chuyên ngành, nặng tính lí thuyết, mà lí thuyết thì trừu tượng. Phải có một trí thông minh nhất định.
***
***
Cả tôi và Phi đều kêu trời khi nhìn thấy tủ sách của cô gái. Nó quá nhiều, hai tủ sách dài hơn 4m cao gần đụng trần nhà áp sát vào vách. Tủ sách được chạm trổ tỉ mỉ với những hoa văn thời Phục Hưng, những đường con uốn lượn như con rắn xoáy quanh những cột trụ nhỏ men theo gáy tủ.
- Chúng ta không phải đối diện với cô gái mà đối diện với ông bố cô ấy - Phi ngao ngán.
- Cũng phải làm. Chúng ta đành đoán tính cách người con thông qua người cha. Nhìn xem, tủ sách này phần lớn là trước tác quan trọng thời kỳ triết học phương Tây rực rỡ nhất kéo dài đến Bergson, Croce, Whitehead và Rusell. Thật ngạc nhiên là không hề có những tên tuổi đời đại ở đây như: Ryle, John Austin, Husserl, Martin Heidegger, Jean-Paul Sartre, Foucault, Derrida, Rorty, K. Popper, Santayana, James, Dewey. Đây là con người mang tinh thần bờ Đông nước Mỹ.
- Tinh thần bờ Đông?
- Anh từng mất nhiều năm ở Harvard, hẳn anh là con người nặng tinh thần bờ Đông nhiều hơn bờ Tây, nên anh ít nhận ra nó. Nước Mỹ có hai tinh thần: bờ Đông và bờ Tây. Ở bờ Đông, dấu ấn cựu lục địa còn hằn lên tâm trí họ, những di dân đầu tiên của Mỹ quốc chẳng đâu xa lạ chính là nước Anh, họ mang tâm hồn Anh quốc với những chuẩn mực rất Anh. Chính tâm hồn này đã sản sinh ra: Washington, Irving, Poe và Jonathan Edwards. Và hẳn anh vẫn chưa quên triết gia lỗi lạc của bờ Đông này. George Santayana. Còn lại là nước Mỹ thuần Mỹ, nước Mỹ của miền Tây, nơi sản sinh ra Cowboys, nơi tạo nên lý tưởng cho quốc gia này, nơi khơi mào về ý niệm tự do, những câu chuyện huyền thoại trên vùng viễn Tây, những câu dân ca cục mịch lan tràn khắp hoang mạc, nơi cuộc sống chân thành mà nghèo khó, người đàn bà khỏe mạnh lực lưỡng như đàn ông không hề nề hà việc khó, tính tương thân tương ái có từ đây. Chính nơi đây đã sản sinh ra Lincoln, Thoreau, Whitman, Mark Twain. Và sau cùng, thật độc đáo, họ tạo ra được một triết gia đầu tiên cho nước Mỹ, Mỹ hơn cả Mỹ. John Dewey.
- Tuyệt vời. Anh là một giảng sư hiếm có.
- Vậy nên, với tinh thần bờ Đông, vốn dễ bị phù phiếm bởi chế độ quý tộc Châu Âu. Sách vở đôi khi chỉ có tác dụng trang trí. Gia đình giàu có, quyền lực, cỡ nào hắn cũng sẽ xây cho hắn một cái thư viện để mọi người chiêm ngưỡng mà chắc rằng việc hắn đụng đến sách cũng lâu như việc hắn giúp vợ làm việc nhà. Ở bờ Tây thì thực dụng hơn, họ chỉ đọc những quyển sách mà họ thích, thế nên ở gia đình giàu có bờ Tây, họ không nhiều sách, nhưng chúng ta biết chắc chắn những quyển sách mà họ sẽ đọc. Người bố là đứa con của tinh thần bờ Đông, nên tôi cá với anh rằng, anh sẽ thấy không ít những quyển sách đẹp này vẫn còn trinh nguyên trên từng trang giấy.
- Vậy chúng ta sẽ tìm được gì ở đây?
- Tôi chỉ có thể nói, kẻ tạo dựng một thư viện ở đây cho con gái chẳng đâu khác ngoại trừ hoài bão tri thức cho đứa con. Và xem ra cô gái sẽ không quan tâm nhiều đến tủ sách này. Với kinh nghiệm một người Việt Nam, hẳn, sách sẽ nằm cạnh bàn làm việc. Chúng ta sang bàn học cô gái bên cửa sổ, ôi thôi, thật nữ tính và diễm tình. Cô là người miền Tây rồi.
- Lối bày trí khá diêm dúa, có cả hoa trên bàn.
- Một thói đua đòi từ tiểu thuyết và phim ảnh. Xem nào, chỉ có sách chuyên ngành, một vài quyển sách luật, còn lại là tiểu thuyết rẻ tiền, chậc chậc, có cả lão Nguyễn Nhật Ánh, tôi có thể xem xét lại về sự sâu sắc của cô gái này. Ái chà. Có hai quyển của Phạm Công Thiện, có gì đó hơi kì cục. Truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp, dăm ba quyển của Nguyễn Ngọc Tư. Hết.
- Cô gái này còn nhiều ngây thơ, có chút thông minh trong học vấn nhưng nghèo nàn về sự sâu sắc. Cô xem ra thường chú ý đến những thảo luận văn học trên báo chí, nên những tác phẩm mới đều có ở đây. Mua hết một cách không chọn lựa. Dựa vào độ cũ của từng quyển sách, xem ra cô ấy thích nhất vẫn là Nguyễn Ngọc Tư và Nguyễn Nhật Ánh. Đúng kiểu một cô gái miền Tây thôn dã, sự ngây thơ của con nước nửa mùa.
- Anh nói hết những gì cần thiết, vậy một cô gái ngây thơ như vậy sẽ yêu một kẻ như thế nào?
- Anh có kinh nghiệm tình yêu khá tôi, tôi lắng nghe anh.
- Một cô gái ngây thơ, nhiều mộng mơ như vậy chắc chắn sẽ yêu đắm đuối một chàng trang với dáng ngoài mọt sách, thư sinh và lối nói chuyện ngọt ngào như mật rót từ tiểu thuyết.
- Chúng ta khắc họa lại chân dung kẻ thủ ác: hắn cao chừng 1m74, khuôn mặt thư sinh, lối nói chuyện ngọt ngào, thông minh và xảo quyệt.
- Tôi cho rằng, da hắn khá trắng và đeo kính.
- Sao anh biết?
- Chỉ là kinh nghiệm thôi, dẫu sao anh nên bổ sung hai điểm đó, tôi không chắc là đúng. Vì cô gái này gợi tôi đến một người quen trong quá khứ. Những mẫu cô gái như thế này thường thích thú với những gã mọt sách đeo kính, da dẻ trắng trẻo vì ít ra nắng. Một kiểu Kim Trọng.
- Được, tôi sẽ chú ý điều này, anh còn ý kiến gì nữa không?
- Anh chờ tôi chút. Theo anh, nếu vì một nguyên nhân nào đó, mà cô gái chợt chia tay người mình yêu, thì vì lí do gì, chúng ta cần loại trừ lí do kinh tế ở đây.
- Có người khác.
- Tôi hi vọng như vậy. Không có gì chắc chắn ở đây, rất khó hiểu với tôi. Ngày mai là giỗ tổ, anh cứ làm việc một mình, tôi sẽ thu tóm lại thông tin của hắn. Anh có nhiệm vụ tìm ra hắn trong ngày mai hoặc mốt.
- Đồng ý, mai anh cứ ở nhà dưỡng sức.
- Hắn là người ở trọ, tôi vẫn chưa biết hắn có bỏ học trường Y hay không. Theo tôi, hắn sẽ đi học bình thường với khuông mặt lạnh như tiền. Anh đừng tìm kiếm một người thông minh, vô ích, vì kẻ thật sự thông minh sẽ không để lộ mình, chỉ có lũ dở hơi mới cố chứng tỏ mình thông minh. Hắn sẽ là kẻ lập dị nhất trong trường, khi ở căn tin, hắn sẽ thu mình ở một góc, hắn ít bạn bè, không giao tiếp. Đôi mắt hắn nửa phần hiền lành nửa phần độc ác, hắn quan sát cẩn thận mọi người xung quanh và đánh giá họ. Do đó, hắn sẽ thường ngồi ở nơi có tầm quan sát rộng nhất. Anh đánh tay đôi với hắn, chắc anh sẽ thắng, nhưng tôi cảnh báo anh, hắn không yếu như vẻ ngoài thư sinh của hắn.
- Tôi biết rồi. Anh chờ tin tôi.
[còn nữa]