Viet Writer
Và Mai Có Nắng
-
Những vụ kỳ án của Sherlock Holmes - Chương 13 - Phần 1
Chương 13. Vụ án vùng Reigate
Mùa xuân năm 1887, Holmes gần như suy sụp do làm việc quá sức. Lúc này, anh vẫn chưa bình phục.
Toàn bộ vụ án về công ty Netherland-Sumatra và những kế hoạch to lớn của Maupertuis còn khá mới mẻ đối với công chúng, lại liên quan mật thiết đến chính trị và tài chính, có thể coi là động lực cho những nỗ lực của anh. Tuy nhiên, chính vấn đề vừa độc đáo vừa phức tạp đó đã tạo cho bạn tôi cơ hội để chứng minh giá trị của công lý, trong vô vàn các công việc mà anh đã thực hiện trong suốt cuộc đời đấu tranh chống tội phạm của mình.
Xem lại những ghi chú của mình, tôi nhớ lại rằng vào ngày 14 tháng 4, tôi đã nhận được một bức điện tín từ Lyons, báo tin Holmes đổ bệnh tại khách sạn Dulong. Trong vòng hai mươi bốn tiếng đồng hồ, tôi đã có mặt tại phòng bệnh, chỉ thực sự cảm thấy yên tâm khi tình trạng của anh không quá nghiêm trọng như tôi nghĩ.
Tôi biết, thể trạng gang thép của anh gần như đã sụp đổ do tính chất căng thẳng của cuộc điều tra kéo dài hơn hai tháng trời. Bởi trong suốt thời gian đó, anh làm việc không dưới mười lăm tiếng một ngày, tuy rằng anh vẫn cam đoan với tôi là mình luôn duy trì bài tập năm ngày liền trong quá trình điều trị. Những chiến công vang dội sau bao nhiêu gian khó cũng không thể giúp anh hồi phục, bởi công sức anh đã bỏ ra thật sự không gì đong đếm nổi.
Ngay cả vào thời điểm đó, toàn châu Âu đang tung hô tên tuổi anh, phòng khách của anh tràn ngập những bức điện chúc mừng, tôi vẫn thấy sự suy sụp nặng nề trong anh. Mặc dù sự thật, anh đã thành công ở những vụ án mà cảnh sát của cả ba quốc gia phải bó tay, rằng anh luôn cao tay hơn những tên lừa đảo bậc thầy châu Âu, nhưng tất cả vẫn không đủ vực anh dậy khỏi sự suy kiệt tinh thần.
Ba ngày sau, chúng tôi trở lại phố Baker. Tôi hiểu rằng, bạn tôi đang cần một sự thay đổi giúp anh khá hơn. Tôi nghĩ ngay đến một tuần đi nghỉ xuân ở vùng nông thôn. Một người bạn già đã từng được tôi điều trị ở Afghanistan - đại tá Hayter - vừa mới mua một biệt thự tại Reigate thuộc Surrey. Ông đã nhiều lần mời tôi đến thăm. Lần chúng tôi gặp nhau gần đây nhất, ông nói rằng nếu Sherlock Holmes có dịp cùng tôi ghé thăm ông, ông sẽ rất vui mừng và nồng nhiệt đón tiếp cả hai chúng tôi. Tôi nghĩ cần phải báo trước cho Hayter. Còn Holmes, khi biết nơi chúng tôi sắp đến là nhà của một chủ nhân độc thân và anh sẽ được hoàn toàn tự do, anh lập tức đồng ý. Thế là chỉ một tuần từ sau khi từ Lyons trở về, chúng tôi đã có mặt tại nhà đại tá. Ông Hayter là một người dễ chịu, đã thăm thú nhiều nơi trên thế giới. Đúng như dự liệu của tôi, Holmes và ông ấy có rất nhiều điểm tương đồng.
Buổi tối hôm chúng tôi đến, sau bữa ăn, cả ba cùng ngồi trong phòng trưng bày vũ khí của đại tá. Holmes thả mình trên ghế đệm, còn tôi và ông Hayter cùng xem những vũ khí phương Đông của ông.
Bất ngờ ông nói:
- Nhân tiện, có lẽ tôi sẽ đem theo một khẩu súng lục lên gác, phòng trường hợp nguy cấp.
- Trường hợp nguy cấp ư? - Tôi hoảng hồn hỏi.
- Vâng, thời gian gần đây, ở khu vực này có một điều gì đó bất ổn. Nhà ông già Acton, một trong những nhà đại tư sản vùng này, đã bị đột nhập thứ hai tuần trước. Tuy họ không mất mát gì, nhưng những nguy cơ như thế vẫn đang lẩn khuất quanh đây.
- Không có đầu mối nào cả sao? - Holmes bỗng nhiên hỏi, mắt nhìn chằm chằm vào viên đại tá.
- Không hề. Nhưng đó chỉ là một trong những sự việc nhỏ ở vùng nông thôn hẻo lánh này. Tôi cho rằng điều ấy không đáng để anh phải bận lòng, anh Holmes ạ, sau những vụ án quốc tế anh đã phá.
Holmes xua xua tay từ chối lời khen ngợi, nhưng miệng vẫn nở một nụ cười hài lòng.
- Không có dấu hiệu đặc biệt gì đáng quan tâm ư?
- Tôi cho là thế. Những tên trộm đã lục soát thật kỹ phòng sách và lấy đi vài thứ không đáng kể. Căn phòng bị lục tung, các ngăn kéo mở toang, sách báo bị lục lọi kỹ càng. Cuối cùng chúng lấy đi một tuyển tập “Homer” của Poper, hai cái chân nến, một hộp đựng thư bằng ngà voi, một khí áp kế bằng gỗ sồi và một quả bóng bện bằng sợi.
- Thật là một vụ trộm lạ lùng! - Tôi thốt lên.
- Hừm, chúng đã lấy được những gì chúng cần. - Holmes lầm bầm - Cảnh sát địa phương phải làm gì đó chứ. Nhưng tôi giơ một ngón tay lên:
- Anh tới đây để nghỉ ngơi, xin chớ có lao vào bất cứ một vấn đề nào trong lúc tinh thần còn đang rệu rã.
Holmes nhún vai, hướng về phía ông đại tá một ánh nhìn cam chịu. Và rồi câu chuyện chuyển sang những đề tài bớt nguy hiểm hơn.
Tuy nhiên, khi chúng tôi đang dùng bữa điểm tâm thì người quản gia của đại tá chạy ùa vào trong phòng:
- Ngài đại tá hay tin gì chưa, thưa ngài?… Ở đằng nhà cụ Cunningham ấy…
Ông đại tá chợt bất động, tách cà phê trong tay đang định đưa lên miệng bỗng ngừng lại giữa chừng.
- Lại có trộm à?
- Một vụ giết người!
Ông đại tá nghiến răng, rít lên:
- Mẹ kiếp! Ai chết? Ông quan tòa hòa giải, hay là con ông ta?
- Là gã đánh xe ngựa William. Một phát trúng tim. Chết mà chẳng nói được lấy nửa lời.
- Ai giết anh ta?
- Kẻ trộm. Hắn đã biến mất. Hắn đang phá cửa sổ gian bếp phụ thì William tới đó, anh ta đã mất mạng trong khi bảo vệ của cải cho chủ mình.
- Lúc mấy giờ?
- Vào khoảng nửa đêm hôm qua.
- Tốt. Lát nữa, chúng tôi sẽ tới đó. - Ông đại tá đáp.
Sau khi người quản gia rời khỏi phòng, ông mới nói thêm:
- Chuyện tồi tệ! Ông Cunningham là một nhân vật rất có thế lực ở đây. Hơn nữa, ông ấy cũng là người trung hậu. Hẳn ông ấy rất đau lòng, bởi vì người đánh xe là một đầy tớ rất tốt. Chắc cũng vẫn là những tên trộm đã viếng nhà Acton gây ra.
- Những kẻ đã lấy trộm đồ sưu tập quá ư đặc biệt đó ư? - Holmes hỏi với vẻ trầm ngâm.
- Đúng vậy.
- Hừm! Thoạt nhìn, sự việc có vẻ kỳ cục. Thông thường, những băng trộm cắp hoạt động tại các vùng không thực hiện hai phi vụ trong cùng một địa bàn, cách nhau chỉ vài ngày. Tối qua, khi ông nói cần đề phòng, tôi đã nghĩ rằng Reigate phải là giáo khu cuối cùng ở nước Anh bị bọn trộm nhòm ngó.
- Nếu là do một tên trộm chuyên nghiệp ở địa phương, thì hiển nhiên hắn sẽ nhắm vào hai gia đình Acton và Cunningham, đó là những nhà lớn nhất xứ này mà.
- Và cũng là những nhà giàu có nhất chứ?
- Họ giàu có từ xưa, song, nhiều năm qua, chủ nhân của hai nhà đã sa vào cuộc kiện tụng kéo dài và nay họ bị… sạt nghiệp. Ấy là theo ý tôi. Ông già Acton hiện đòi chia một nửa cơ nghiệp của nhà Cunningham. Ở cả hai bên, các luật sư đều đòi thù lao rất đắt.
- Nếu là một tên vô lại trong vùng lân cận, hẳn người ta đã tóm cổ hắn dễ dàng. - Holmes nói, cố nén một cái ngáp - Anh đừng có lo Watson ạ! Tôi chẳng can thiệp vào chuyện này đâu.
- Thanh tra Forrester đến, thưa ông! - Người quản gia loan báo khi mở cửa.
Một người cảnh sát còn rất trẻ, dáng vẻ đàng hoàng, bước vào phòng.
- Xin chào đại tá! Tôi hy vọng không làm phiền ngài. Nhưng, chung toi đươc biet, ong Holmes đang co mat ơ đay…?
Ông đại tá chỉ vào bạn tôi. Viên thanh tra nghiêng mình chào.
- Thưa ông Holmes, chúng tôi rất mong ông sẵn lòng cùng đi ít bước với chúng tôi.
- Số mệnh đã chống lại anh rồi, Watson ơi! - Holmes vừa nói to vừa cười - Chúng tôi đang tranh luận về vụ án thì ông tới đó, ông thanh tra. Ông có thể cho chúng tôi biết vài chi tiết không?
Khi thấy Holmes ngả người vào thành ghế với một trong những tư thế anh ưa thích, tôi thực sự thất vọng.
- Chúng tôi không có một dấu vết nào trong vụ Acton. Nhưng chắc chắn là cả hai vụ đều do cùng một băng nhóm gây ra. Kẻ phạm tội đã bị nhận diện.
- A ha!
- Vâng, thế nhưng hắn đã chuồn mất như một cơn lốc, sau khi nổ súng vào William. Cunningham đã trông thấy y từ cửa sổ phòng của cụ, và ông Alec cũng đã trông thấy y từ cửa sau dành cho người giúp việc. Hồi 23 giờ 45 phút có tiếng báo động. Cụ Cunningham vừa lên giường, còn Alec thì đang hút thuốc. Cả hai đều nghe tiếng anh William kêu cứu. Ông Alec chạy vội xuống. Cửa sau mở rộng. Khi tới chân cầu thang, ông thấy bên ngoài có hai người đang đánh nhau. Một trong hai người nổ súng, người kia gục xuống. Kẻ sát nhân nhảy bổ ra vườn và leo qua hàng rào. Cụ Cunningham từ cửa sổ phòng mình cũng thấy tên cướp nhảy ra tới đường, chạy mất hút. Ông Alec đứng lại để xem có thể cứu giúp gì được cho người hấp hối, khiến kẻ sát nhân có thời giờ trốn thoát. Ngoài chi tiết hắn là người tầm thước và mặc đồ vải sẫm ra, chúng tôi không còn dấu vết đặc biệt nào khác.
- Anh chàng William làm gì tại đó? Anh ta có nói được điều gì trước khi chết không?
- Không một lời. Anh ta ở cùng với bà mẹ trong nhà người gác cổng, đó là một người giúp việc rất tận tụy. Có lẽ anh ta đi về phía ngôi nhà để xem mọi việc có ổn không. Khi tên trộm vừa cạy phá xong cánh cửa sau thì William nhào tới.
- William co noi gì vơi ba me trươc khi ra khoi nha khong?
- Bà mẹ rất già, và lại điếc. Chúng tôi chẳng thu được điều gì từ bà! Cái chết của con trai đã quật ngã bà lão. Tuy nhiên, có một yếu tố cực kỳ quan trọng. Ông hãy coi đây!
Viên thanh tra rút từ cuốn sổ tay ra một mẩu giấy nhỏ bị rách, và mở ra trên đầu gối:
- Mẩu giấy này được tìm thấy giữa ngón tay cái và ngón trỏ của nạn nhân. Dường như đây là một góc của tờ giấy lớn hơn. Con số ghi trên mẩu giấy này là giờ mà William bị sát hại. Kẻ sát nhân đã giật lấy tờ giấy; nếu không William đã có thể giữ nguyên vẹn tờ giấy.
“…Vào lúc 12 giờ kém 15 phút… sẽ được biết… một… rất hữu ích…”
Holmes cầm lấy mảnh giấy.
- Cứ cho đây là một cuộc hẹn. - Viên thanh tra nói tiếp - Chúng ta có thể ngờ rằng, gã William, mặc dù có tiếng là lương thiện, đã thông đồng với tên trộm cạy cửa, rồi sau đó hai đứa gây lộn với nhau…
- Mảnh giấy này hữu ích biết bao! - Holmes thì thầm sau khi quan sát nó rất kỹ - Vụ này xem chừng rắc rối hơn là tôi tưởng.
Anh vùi đầu vào hai bàn tay, giữa lúc viên thanh tra nở nụ cười thỏa mãn trước sự chú tâm của chuyên gia nổi tiếng từ London tới. Và Holmes nói ngay:
- Điều nhận xét sau chót của ông thật là tài tình, tờ giấy này mở cho chúng ta…
Lần nữa anh lại gục mặt vào lòng bàn tay và tập trung cao độ trong vài ba phút. Khi anh ngẩng đầu lên, tôi ngạc nhiên thấy cặp mắt anh long lanh như những ngày chưa đổ bệnh. Anh nhảy cẫng lên, với tất cả năng lực vốn có của mình:
- Tôi đang nói với ông thế nào nhỉ? À, tôi muốn xem xét những chi tiết của vụ án. Nếu được ông cho phép, thưa đại tá, tôi sẽ đi dạo một vòng cùng với ông thanh tra đây, để rà soát lại vài suy nghĩ bông lông của tôi. Tôi sẽ trở về trong nửa tiếng.
Một tiếng rưỡi đã trôi qua. Viên thanh tra quay lại chỉ có một mình, thông báo cho tôi:
- Ông Holmes đang đi bách bộ ngoài đồng và muốn chúng ta cùng đi tới ngôi nhà.
- Tới nhà cụ Cunningham sao?
- Vâng, thưa ông.
- Để làm gì?
Viên thanh tra nhún vai:
- Tôi không biết. Giữa chúng ta với nhau, tôi xin nói thẳng, tôi nghĩ rằng ông Holmes chưa hoàn toàn bình phục. Ông ấy cư xử một cách kỳ lạ, sôi động…
- Ông không cần phải lo quá. Anh ấy luôn luôn tìm ra phương pháp điều tra tốt nhất trong những sự điên rồ. - Tôi khẳng định.
- Ông Holmes nhất mực yêu cầu các vị đến đó, thưa đại tá. Nếu hai vị sẵn sàng, chúng ta cùng đi.
Chúng tôi gặp Holmes ngoài trời. Anh sải những bước dài trên đường, cúi gục đầu xuống ngực, hai bàn tay thọc sâu trong túi quần. Anh nói:
- Vụ án này khá lớn đây. Anh Watson, chuyến đi nghỉ ở vùng quê này sẽ là một thành công đáng kể. Tôi đã hưởng một buổi sáng thú vị.
- Ông đã tới nơi vụ án à? - Đại tá hỏi.
- Phải. Ông thanh tra và tôi.
- Thu được thành công chứ?
- Quả vậy, chúng tôi đã thấy nhiều điều khác nhau rất lý thú. Thoạt tiên, chúng tôi đã xem thi hài của kẻ bất hạnh: Anh ta chết vì một viên đạn súng lục, như các vị đã biết.
- Anh nghi ngờ chuyện đó sao?
- Ồ, luôn luôn nên kiểm tra tất cả. Việc quan sát của chúng tôi đã không uổng phí. Sau đó chúng tôi có trao đổi với cụ Cunningham và con trai cụ. Alec dẫn chúng tôi tới nơi mà kẻ sát nhân đã chuồn khi vượt hàng rào trốn chạy. Điều đó rất đáng quan tâm. Và chúng tôi đã gặp bà mẹ đau khổ nhưng không thu thập được điều gì. Bà ấy quá già yếu. Kết quả cuộc điều tra cho thấy, tội ác này không tầm thường. Thưa ông thanh tra, giờ đây chúng ta đã đồng ý với nhau về mẩu giấy trên đó có viết giờ chết của nạn nhân?
- Mẩu giấy đó hẳn cho chúng ta một chỉ dẫn, thưa ông Holmes.
- Nó cho chúng ta thấy rõ: Người viết bức thư đã lôi William ra khỏi giường giữa đêm hôm khuya khoắt. Nhưng phần kia của tờ giấy hiện ở đâu?
- Tôi đã quan sát mặt đất rất kỹ, với hy vọng tìm được mẩu giấy đó. - Viên thanh tra thì thào.
- Mảnh giấy đã bị giựt ra khỏi tay người chết. Bởi biết tờ giấy kết tội mình, nên kẻ sát nhân nhét vội nó vào túi mà không hề để ý thấy một góc bị thiếu. Nếu thu được phần còn lại của tờ giấy, chúng ta sẽ kết thúc được vấn đề.
- Đúng. Nhưng phải làm thế nào bây giờ?
- Điều đó cần phải tính. Còn một điểm này nữa. Lá thư đã được đưa cho William. Người viết thư không tự mình trao cho người nhận; nếu không, hắn chỉ cần nói thôi, chứ viết thư làm gì. Vậy ai đã chuyển bức thư? Hoặc cũng có thể là lá thư đã được gửi tới qua đường bưu điện.
- Tôi đã cho điều tra về điểm đó. - Viên thanh tra trả lời - Hôm qua, William có nhận được một lá thư trong lần phát thư buổi chiều. Anh ta đã hủy cái bao thư.
- Tuyệt vời! - Holmes reo lên khi vỗ vào lưng viên thanh tra - Ông đã gặp nhân viên đưa thư. Thật là thích thú khi được làm việc chung với ông! Tốt! Đây là nhà người gác cổng. Thưa đại tá, xin cho phép tôi được chỉ cho ông thấy nơi xảy ra tội ác.
Chúng tôi đi ngang qua căn biệt thự nhỏ, nơi người đánh xe đã ở, và leo lên một lối đi có trồng các cây sồi ở hai bên, dẫn tới một ngôi nhà cổ kính.
Một cảnh sát viên đứng gác ở cửa sau.
- Xin ông vui lòng mở cửa ra! - Holmes nói - Hãy nhìn cái cầu thang này: Chính từ những bậc thang đó mà cụ Cunningham đã trông thấy hai người vật lộn nhau tại nơi chúng ta đang đứng. Ông cụ đứng ở cửa sổ này, cái thứ hai bên tay trái, và cụ đã trông thấy kẻ sát nhân bỏ chạy ngay bên trái bụi cây. Alec cũng trông thấy y nữa. Sau đó, Alec chạy tới quỳ xuống bên người bị thương. Nền đất rất rắn, như các vị thấy. Không có dấu vết nào chỉ dẫn chúng ta.
Trong lúc anh nói, có hai người đi xuống lối vườn, sau khi đã đi vòng quanh nhà. Một người lớn tuổi, dáng vẻ mạnh mẽ, nhưng mặt đã có nếp nhăn sâu, mí mắt nặng trĩu. Người kia là một thanh niên lanh lợi.
- Thế nào, vẫn điều tra về việc đó à? - Anh ta nói với Holmes - Những người từ London đến phải là những người không thể thất bại. Nhưng quý vị chẳng tiến lên được mấy đâu.
- A, cần phải cho chúng tôi một chút thời gian. - Holmes trả lời bằng một giọng vui vẻ, hồn nhiên.
- Quý vị còn cần bao nhiêu thời giờ nữa đấy? - Alec nói dõng dạc - Dường như chúng ta không có được đầu mối nhỏ nhoi nào.
- Mỗi một! - Viên thanh tra trả lời - Chúng ta sẽ tìm thấy… Lạy Chúa tôi! Này ông Holmes, ông làm sao vậy? Ông Holmes!
Mùa xuân năm 1887, Holmes gần như suy sụp do làm việc quá sức. Lúc này, anh vẫn chưa bình phục.
Toàn bộ vụ án về công ty Netherland-Sumatra và những kế hoạch to lớn của Maupertuis còn khá mới mẻ đối với công chúng, lại liên quan mật thiết đến chính trị và tài chính, có thể coi là động lực cho những nỗ lực của anh. Tuy nhiên, chính vấn đề vừa độc đáo vừa phức tạp đó đã tạo cho bạn tôi cơ hội để chứng minh giá trị của công lý, trong vô vàn các công việc mà anh đã thực hiện trong suốt cuộc đời đấu tranh chống tội phạm của mình.
Xem lại những ghi chú của mình, tôi nhớ lại rằng vào ngày 14 tháng 4, tôi đã nhận được một bức điện tín từ Lyons, báo tin Holmes đổ bệnh tại khách sạn Dulong. Trong vòng hai mươi bốn tiếng đồng hồ, tôi đã có mặt tại phòng bệnh, chỉ thực sự cảm thấy yên tâm khi tình trạng của anh không quá nghiêm trọng như tôi nghĩ.
Tôi biết, thể trạng gang thép của anh gần như đã sụp đổ do tính chất căng thẳng của cuộc điều tra kéo dài hơn hai tháng trời. Bởi trong suốt thời gian đó, anh làm việc không dưới mười lăm tiếng một ngày, tuy rằng anh vẫn cam đoan với tôi là mình luôn duy trì bài tập năm ngày liền trong quá trình điều trị. Những chiến công vang dội sau bao nhiêu gian khó cũng không thể giúp anh hồi phục, bởi công sức anh đã bỏ ra thật sự không gì đong đếm nổi.
Ngay cả vào thời điểm đó, toàn châu Âu đang tung hô tên tuổi anh, phòng khách của anh tràn ngập những bức điện chúc mừng, tôi vẫn thấy sự suy sụp nặng nề trong anh. Mặc dù sự thật, anh đã thành công ở những vụ án mà cảnh sát của cả ba quốc gia phải bó tay, rằng anh luôn cao tay hơn những tên lừa đảo bậc thầy châu Âu, nhưng tất cả vẫn không đủ vực anh dậy khỏi sự suy kiệt tinh thần.
Ba ngày sau, chúng tôi trở lại phố Baker. Tôi hiểu rằng, bạn tôi đang cần một sự thay đổi giúp anh khá hơn. Tôi nghĩ ngay đến một tuần đi nghỉ xuân ở vùng nông thôn. Một người bạn già đã từng được tôi điều trị ở Afghanistan - đại tá Hayter - vừa mới mua một biệt thự tại Reigate thuộc Surrey. Ông đã nhiều lần mời tôi đến thăm. Lần chúng tôi gặp nhau gần đây nhất, ông nói rằng nếu Sherlock Holmes có dịp cùng tôi ghé thăm ông, ông sẽ rất vui mừng và nồng nhiệt đón tiếp cả hai chúng tôi. Tôi nghĩ cần phải báo trước cho Hayter. Còn Holmes, khi biết nơi chúng tôi sắp đến là nhà của một chủ nhân độc thân và anh sẽ được hoàn toàn tự do, anh lập tức đồng ý. Thế là chỉ một tuần từ sau khi từ Lyons trở về, chúng tôi đã có mặt tại nhà đại tá. Ông Hayter là một người dễ chịu, đã thăm thú nhiều nơi trên thế giới. Đúng như dự liệu của tôi, Holmes và ông ấy có rất nhiều điểm tương đồng.
Buổi tối hôm chúng tôi đến, sau bữa ăn, cả ba cùng ngồi trong phòng trưng bày vũ khí của đại tá. Holmes thả mình trên ghế đệm, còn tôi và ông Hayter cùng xem những vũ khí phương Đông của ông.
Bất ngờ ông nói:
- Nhân tiện, có lẽ tôi sẽ đem theo một khẩu súng lục lên gác, phòng trường hợp nguy cấp.
- Trường hợp nguy cấp ư? - Tôi hoảng hồn hỏi.
- Vâng, thời gian gần đây, ở khu vực này có một điều gì đó bất ổn. Nhà ông già Acton, một trong những nhà đại tư sản vùng này, đã bị đột nhập thứ hai tuần trước. Tuy họ không mất mát gì, nhưng những nguy cơ như thế vẫn đang lẩn khuất quanh đây.
- Không có đầu mối nào cả sao? - Holmes bỗng nhiên hỏi, mắt nhìn chằm chằm vào viên đại tá.
- Không hề. Nhưng đó chỉ là một trong những sự việc nhỏ ở vùng nông thôn hẻo lánh này. Tôi cho rằng điều ấy không đáng để anh phải bận lòng, anh Holmes ạ, sau những vụ án quốc tế anh đã phá.
Holmes xua xua tay từ chối lời khen ngợi, nhưng miệng vẫn nở một nụ cười hài lòng.
- Không có dấu hiệu đặc biệt gì đáng quan tâm ư?
- Tôi cho là thế. Những tên trộm đã lục soát thật kỹ phòng sách và lấy đi vài thứ không đáng kể. Căn phòng bị lục tung, các ngăn kéo mở toang, sách báo bị lục lọi kỹ càng. Cuối cùng chúng lấy đi một tuyển tập “Homer” của Poper, hai cái chân nến, một hộp đựng thư bằng ngà voi, một khí áp kế bằng gỗ sồi và một quả bóng bện bằng sợi.
- Thật là một vụ trộm lạ lùng! - Tôi thốt lên.
- Hừm, chúng đã lấy được những gì chúng cần. - Holmes lầm bầm - Cảnh sát địa phương phải làm gì đó chứ. Nhưng tôi giơ một ngón tay lên:
- Anh tới đây để nghỉ ngơi, xin chớ có lao vào bất cứ một vấn đề nào trong lúc tinh thần còn đang rệu rã.
Holmes nhún vai, hướng về phía ông đại tá một ánh nhìn cam chịu. Và rồi câu chuyện chuyển sang những đề tài bớt nguy hiểm hơn.
Tuy nhiên, khi chúng tôi đang dùng bữa điểm tâm thì người quản gia của đại tá chạy ùa vào trong phòng:
- Ngài đại tá hay tin gì chưa, thưa ngài?… Ở đằng nhà cụ Cunningham ấy…
Ông đại tá chợt bất động, tách cà phê trong tay đang định đưa lên miệng bỗng ngừng lại giữa chừng.
- Lại có trộm à?
- Một vụ giết người!
Ông đại tá nghiến răng, rít lên:
- Mẹ kiếp! Ai chết? Ông quan tòa hòa giải, hay là con ông ta?
- Là gã đánh xe ngựa William. Một phát trúng tim. Chết mà chẳng nói được lấy nửa lời.
- Ai giết anh ta?
- Kẻ trộm. Hắn đã biến mất. Hắn đang phá cửa sổ gian bếp phụ thì William tới đó, anh ta đã mất mạng trong khi bảo vệ của cải cho chủ mình.
- Lúc mấy giờ?
- Vào khoảng nửa đêm hôm qua.
- Tốt. Lát nữa, chúng tôi sẽ tới đó. - Ông đại tá đáp.
Sau khi người quản gia rời khỏi phòng, ông mới nói thêm:
- Chuyện tồi tệ! Ông Cunningham là một nhân vật rất có thế lực ở đây. Hơn nữa, ông ấy cũng là người trung hậu. Hẳn ông ấy rất đau lòng, bởi vì người đánh xe là một đầy tớ rất tốt. Chắc cũng vẫn là những tên trộm đã viếng nhà Acton gây ra.
- Những kẻ đã lấy trộm đồ sưu tập quá ư đặc biệt đó ư? - Holmes hỏi với vẻ trầm ngâm.
- Đúng vậy.
- Hừm! Thoạt nhìn, sự việc có vẻ kỳ cục. Thông thường, những băng trộm cắp hoạt động tại các vùng không thực hiện hai phi vụ trong cùng một địa bàn, cách nhau chỉ vài ngày. Tối qua, khi ông nói cần đề phòng, tôi đã nghĩ rằng Reigate phải là giáo khu cuối cùng ở nước Anh bị bọn trộm nhòm ngó.
- Nếu là do một tên trộm chuyên nghiệp ở địa phương, thì hiển nhiên hắn sẽ nhắm vào hai gia đình Acton và Cunningham, đó là những nhà lớn nhất xứ này mà.
- Và cũng là những nhà giàu có nhất chứ?
- Họ giàu có từ xưa, song, nhiều năm qua, chủ nhân của hai nhà đã sa vào cuộc kiện tụng kéo dài và nay họ bị… sạt nghiệp. Ấy là theo ý tôi. Ông già Acton hiện đòi chia một nửa cơ nghiệp của nhà Cunningham. Ở cả hai bên, các luật sư đều đòi thù lao rất đắt.
- Nếu là một tên vô lại trong vùng lân cận, hẳn người ta đã tóm cổ hắn dễ dàng. - Holmes nói, cố nén một cái ngáp - Anh đừng có lo Watson ạ! Tôi chẳng can thiệp vào chuyện này đâu.
- Thanh tra Forrester đến, thưa ông! - Người quản gia loan báo khi mở cửa.
Một người cảnh sát còn rất trẻ, dáng vẻ đàng hoàng, bước vào phòng.
- Xin chào đại tá! Tôi hy vọng không làm phiền ngài. Nhưng, chung toi đươc biet, ong Holmes đang co mat ơ đay…?
Ông đại tá chỉ vào bạn tôi. Viên thanh tra nghiêng mình chào.
- Thưa ông Holmes, chúng tôi rất mong ông sẵn lòng cùng đi ít bước với chúng tôi.
- Số mệnh đã chống lại anh rồi, Watson ơi! - Holmes vừa nói to vừa cười - Chúng tôi đang tranh luận về vụ án thì ông tới đó, ông thanh tra. Ông có thể cho chúng tôi biết vài chi tiết không?
Khi thấy Holmes ngả người vào thành ghế với một trong những tư thế anh ưa thích, tôi thực sự thất vọng.
- Chúng tôi không có một dấu vết nào trong vụ Acton. Nhưng chắc chắn là cả hai vụ đều do cùng một băng nhóm gây ra. Kẻ phạm tội đã bị nhận diện.
- A ha!
- Vâng, thế nhưng hắn đã chuồn mất như một cơn lốc, sau khi nổ súng vào William. Cunningham đã trông thấy y từ cửa sổ phòng của cụ, và ông Alec cũng đã trông thấy y từ cửa sau dành cho người giúp việc. Hồi 23 giờ 45 phút có tiếng báo động. Cụ Cunningham vừa lên giường, còn Alec thì đang hút thuốc. Cả hai đều nghe tiếng anh William kêu cứu. Ông Alec chạy vội xuống. Cửa sau mở rộng. Khi tới chân cầu thang, ông thấy bên ngoài có hai người đang đánh nhau. Một trong hai người nổ súng, người kia gục xuống. Kẻ sát nhân nhảy bổ ra vườn và leo qua hàng rào. Cụ Cunningham từ cửa sổ phòng mình cũng thấy tên cướp nhảy ra tới đường, chạy mất hút. Ông Alec đứng lại để xem có thể cứu giúp gì được cho người hấp hối, khiến kẻ sát nhân có thời giờ trốn thoát. Ngoài chi tiết hắn là người tầm thước và mặc đồ vải sẫm ra, chúng tôi không còn dấu vết đặc biệt nào khác.
- Anh chàng William làm gì tại đó? Anh ta có nói được điều gì trước khi chết không?
- Không một lời. Anh ta ở cùng với bà mẹ trong nhà người gác cổng, đó là một người giúp việc rất tận tụy. Có lẽ anh ta đi về phía ngôi nhà để xem mọi việc có ổn không. Khi tên trộm vừa cạy phá xong cánh cửa sau thì William nhào tới.
- William co noi gì vơi ba me trươc khi ra khoi nha khong?
- Bà mẹ rất già, và lại điếc. Chúng tôi chẳng thu được điều gì từ bà! Cái chết của con trai đã quật ngã bà lão. Tuy nhiên, có một yếu tố cực kỳ quan trọng. Ông hãy coi đây!
Viên thanh tra rút từ cuốn sổ tay ra một mẩu giấy nhỏ bị rách, và mở ra trên đầu gối:
- Mẩu giấy này được tìm thấy giữa ngón tay cái và ngón trỏ của nạn nhân. Dường như đây là một góc của tờ giấy lớn hơn. Con số ghi trên mẩu giấy này là giờ mà William bị sát hại. Kẻ sát nhân đã giật lấy tờ giấy; nếu không William đã có thể giữ nguyên vẹn tờ giấy.
“…Vào lúc 12 giờ kém 15 phút… sẽ được biết… một… rất hữu ích…”
Holmes cầm lấy mảnh giấy.
- Cứ cho đây là một cuộc hẹn. - Viên thanh tra nói tiếp - Chúng ta có thể ngờ rằng, gã William, mặc dù có tiếng là lương thiện, đã thông đồng với tên trộm cạy cửa, rồi sau đó hai đứa gây lộn với nhau…
- Mảnh giấy này hữu ích biết bao! - Holmes thì thầm sau khi quan sát nó rất kỹ - Vụ này xem chừng rắc rối hơn là tôi tưởng.
Anh vùi đầu vào hai bàn tay, giữa lúc viên thanh tra nở nụ cười thỏa mãn trước sự chú tâm của chuyên gia nổi tiếng từ London tới. Và Holmes nói ngay:
- Điều nhận xét sau chót của ông thật là tài tình, tờ giấy này mở cho chúng ta…
Lần nữa anh lại gục mặt vào lòng bàn tay và tập trung cao độ trong vài ba phút. Khi anh ngẩng đầu lên, tôi ngạc nhiên thấy cặp mắt anh long lanh như những ngày chưa đổ bệnh. Anh nhảy cẫng lên, với tất cả năng lực vốn có của mình:
- Tôi đang nói với ông thế nào nhỉ? À, tôi muốn xem xét những chi tiết của vụ án. Nếu được ông cho phép, thưa đại tá, tôi sẽ đi dạo một vòng cùng với ông thanh tra đây, để rà soát lại vài suy nghĩ bông lông của tôi. Tôi sẽ trở về trong nửa tiếng.
Một tiếng rưỡi đã trôi qua. Viên thanh tra quay lại chỉ có một mình, thông báo cho tôi:
- Ông Holmes đang đi bách bộ ngoài đồng và muốn chúng ta cùng đi tới ngôi nhà.
- Tới nhà cụ Cunningham sao?
- Vâng, thưa ông.
- Để làm gì?
Viên thanh tra nhún vai:
- Tôi không biết. Giữa chúng ta với nhau, tôi xin nói thẳng, tôi nghĩ rằng ông Holmes chưa hoàn toàn bình phục. Ông ấy cư xử một cách kỳ lạ, sôi động…
- Ông không cần phải lo quá. Anh ấy luôn luôn tìm ra phương pháp điều tra tốt nhất trong những sự điên rồ. - Tôi khẳng định.
- Ông Holmes nhất mực yêu cầu các vị đến đó, thưa đại tá. Nếu hai vị sẵn sàng, chúng ta cùng đi.
Chúng tôi gặp Holmes ngoài trời. Anh sải những bước dài trên đường, cúi gục đầu xuống ngực, hai bàn tay thọc sâu trong túi quần. Anh nói:
- Vụ án này khá lớn đây. Anh Watson, chuyến đi nghỉ ở vùng quê này sẽ là một thành công đáng kể. Tôi đã hưởng một buổi sáng thú vị.
- Ông đã tới nơi vụ án à? - Đại tá hỏi.
- Phải. Ông thanh tra và tôi.
- Thu được thành công chứ?
- Quả vậy, chúng tôi đã thấy nhiều điều khác nhau rất lý thú. Thoạt tiên, chúng tôi đã xem thi hài của kẻ bất hạnh: Anh ta chết vì một viên đạn súng lục, như các vị đã biết.
- Anh nghi ngờ chuyện đó sao?
- Ồ, luôn luôn nên kiểm tra tất cả. Việc quan sát của chúng tôi đã không uổng phí. Sau đó chúng tôi có trao đổi với cụ Cunningham và con trai cụ. Alec dẫn chúng tôi tới nơi mà kẻ sát nhân đã chuồn khi vượt hàng rào trốn chạy. Điều đó rất đáng quan tâm. Và chúng tôi đã gặp bà mẹ đau khổ nhưng không thu thập được điều gì. Bà ấy quá già yếu. Kết quả cuộc điều tra cho thấy, tội ác này không tầm thường. Thưa ông thanh tra, giờ đây chúng ta đã đồng ý với nhau về mẩu giấy trên đó có viết giờ chết của nạn nhân?
- Mẩu giấy đó hẳn cho chúng ta một chỉ dẫn, thưa ông Holmes.
- Nó cho chúng ta thấy rõ: Người viết bức thư đã lôi William ra khỏi giường giữa đêm hôm khuya khoắt. Nhưng phần kia của tờ giấy hiện ở đâu?
- Tôi đã quan sát mặt đất rất kỹ, với hy vọng tìm được mẩu giấy đó. - Viên thanh tra thì thào.
- Mảnh giấy đã bị giựt ra khỏi tay người chết. Bởi biết tờ giấy kết tội mình, nên kẻ sát nhân nhét vội nó vào túi mà không hề để ý thấy một góc bị thiếu. Nếu thu được phần còn lại của tờ giấy, chúng ta sẽ kết thúc được vấn đề.
- Đúng. Nhưng phải làm thế nào bây giờ?
- Điều đó cần phải tính. Còn một điểm này nữa. Lá thư đã được đưa cho William. Người viết thư không tự mình trao cho người nhận; nếu không, hắn chỉ cần nói thôi, chứ viết thư làm gì. Vậy ai đã chuyển bức thư? Hoặc cũng có thể là lá thư đã được gửi tới qua đường bưu điện.
- Tôi đã cho điều tra về điểm đó. - Viên thanh tra trả lời - Hôm qua, William có nhận được một lá thư trong lần phát thư buổi chiều. Anh ta đã hủy cái bao thư.
- Tuyệt vời! - Holmes reo lên khi vỗ vào lưng viên thanh tra - Ông đã gặp nhân viên đưa thư. Thật là thích thú khi được làm việc chung với ông! Tốt! Đây là nhà người gác cổng. Thưa đại tá, xin cho phép tôi được chỉ cho ông thấy nơi xảy ra tội ác.
Chúng tôi đi ngang qua căn biệt thự nhỏ, nơi người đánh xe đã ở, và leo lên một lối đi có trồng các cây sồi ở hai bên, dẫn tới một ngôi nhà cổ kính.
Một cảnh sát viên đứng gác ở cửa sau.
- Xin ông vui lòng mở cửa ra! - Holmes nói - Hãy nhìn cái cầu thang này: Chính từ những bậc thang đó mà cụ Cunningham đã trông thấy hai người vật lộn nhau tại nơi chúng ta đang đứng. Ông cụ đứng ở cửa sổ này, cái thứ hai bên tay trái, và cụ đã trông thấy kẻ sát nhân bỏ chạy ngay bên trái bụi cây. Alec cũng trông thấy y nữa. Sau đó, Alec chạy tới quỳ xuống bên người bị thương. Nền đất rất rắn, như các vị thấy. Không có dấu vết nào chỉ dẫn chúng ta.
Trong lúc anh nói, có hai người đi xuống lối vườn, sau khi đã đi vòng quanh nhà. Một người lớn tuổi, dáng vẻ mạnh mẽ, nhưng mặt đã có nếp nhăn sâu, mí mắt nặng trĩu. Người kia là một thanh niên lanh lợi.
- Thế nào, vẫn điều tra về việc đó à? - Anh ta nói với Holmes - Những người từ London đến phải là những người không thể thất bại. Nhưng quý vị chẳng tiến lên được mấy đâu.
- A, cần phải cho chúng tôi một chút thời gian. - Holmes trả lời bằng một giọng vui vẻ, hồn nhiên.
- Quý vị còn cần bao nhiêu thời giờ nữa đấy? - Alec nói dõng dạc - Dường như chúng ta không có được đầu mối nhỏ nhoi nào.
- Mỗi một! - Viên thanh tra trả lời - Chúng ta sẽ tìm thấy… Lạy Chúa tôi! Này ông Holmes, ông làm sao vậy? Ông Holmes!
![[Vụ án có thật] Những ngày cuối tháng 4](https://i.imgur.com/BuKKezK.jpg)
Bình luận facebook