Viet Writer
Và Mai Có Nắng
-
Chương 31
Làm bài mà bên tai cứ văng vẳng tiếng ngâm Thiên Vấn của Lâm huyện lệnh, trong đó trộn lẫn quá nhiếu tình cảm cá nhân, làm Vân Tranh nghe ra, ông ta cứ nhấn mạnh ngữ khí ở câu cuối, nhất là đoạn "viên xuất tử văn" càng nghiến răng nghiến lợi. Câu này ý tứ diễn giải ra là "vì sao lại có thứ chó má như ngươi", chẳng biết là chửi ai.
Vì suy nghĩ quá nhập tâm, Vân Tranh không để ý Lâm huyện lệnh đã tới bên cạnh, nhìn bài thi của y, cầm bút đỏ vẽ vòng tròn, đặt lên bàn của mình: - Đồng tử kia, đã làm xong bài vì sao không nộp lên, còn ở đây làm gì?
Vân Tranh vội đứng dậy khom người thi lễ: - Vừa rồi nghe huyện tôn ngâm Thiên Vấn, tiểu tử liên tưởng tới ( Nghĩ thiên vấn) ( Toại cổ thiên) ( Thiên đối), những cao nhân tiên cổ đều mô phỏng Thiên Vấn đề đưa ra lời nghi hoặc của mình, các câu hỏi tuy đều có thể nói là sắc xảo, đáng suy nghẫm, vậy mà tiểu tử luôn thấy không có thần, có khí thế hùng hồn, mạnh mẽ như Thiên Vấn.
Lâm huyện lệnh tỏ vẻ ngạc nhiên, nhìn y một lượt: - Ta trừng nghe nói huyện Đậu Sa có thằng nhãi lớn tiếng nói mình sẽ được xướng tên ở Đông Hoa môn, hẳn là ngươi rồi.
- Vâng ạ, đó là di nguyện của gia sư, tiểu tử cố ý để người đời biết, kỳ thực coi đó là roi vọt, nhắc nhở bản thân chớ có lơi lỏng, tránh phụ tâm nguyện của gia sư, không phải cố ý tỏ ra ngông cuồng làm người ta ghét.
Đây gọi là gặp người nói tiếng người, gặp ma nói giọng ma, Lâm huyện lệnh là người đọc sách, là người học vấn cao nhất huyện, nói chuyện với ông ta phải đạt tới tầm tư tưởng, nếu không sẽ bị coi thường ngay.
- Ồ, không biết thiếu lang là môn hạ cao nhân nào, bản quan trấn giữ huyện Đậu Sa, vậy mà không biết có di hiền, là lỗi bản quan. Lâm huyện lệnh chắp tay nói, thái độ cung kính:
Với người xưa, sư thừa cũng quan trọng như gốc gác, trước nay tuy chưa ai hỏi tới câu này, song Vân Tranh đã có chuẩn bị trước từ lâu, nói dối không thèm chớp mắt lấy một cái: - Tiên sư đã cưỡi hạc về tây, tiểu tử giữ nghiêm lệnh của gia sư, không được xướng tên ở Đông Hoa môn, quyết không được nói ra tên gia sư, khiến lão nhân gia hổ thẹn. Xin huyện tôn thứ lỗi.
Lâm huyện lệnh gật gù: - Côn bằng tự có chí phi thiên, cự kình tự có lúc nổi gió xoáy, ngươi đã biết văn chương của Liễu Tông Nguyên, Giang Yêm, Dương Quỳnh, ắt xuất sư danh môn, bổn huyện có thể đích thân chấm ngươi là án thủ, tương lai sẽ là một đoạn giai thoại, vốn cho rằng kỳ thi năm nay cũng đáng ghét như mọi khi, không ngờ ngươi mang tới một niềm vui nho nhỏ.
Những người đứng đầu các kỳ thi huyện, phủ, viện gọi là án thủ, hoặc là hồng án.
- Án thủ? Vân Tranh kinh ngạc chỉ bốn ông già vươn cổ ra đáp đề, ai nấy mặt mày căng thẳng, tinh thần tập trung cao độ, thậm chí còn không hề biết bọn họ nói chuyện gì: - Khảo thí còn chưa kết thúc đã chọn tiểu tử là án thủ liệu có quá bất công với họ không?
Lâm huyện lệnh nhìn bốn ông già với ánh mắt căm ghét, đưa tay bẻ gãy hương cắm ngược vào tro: - Đã có loan phượng, đám se sẻ không cần nữa cũng được. Già sắp xuống lỗ không biết nhường phúc đức cho con cháu, chỉ chăm chăm kiếm danh vọng cho bản thân, người như thế có đọc sách thánh hiền cũng uổng thôi. Nói xong vẫy tay ra hiệu cho Vân Tranh theo mình.
Vị Lâm huyện lệnh này học vấn cao, nhưng cũng rất cực đoan, đó là đánh giá đầu tiên của Vân Tranh, đáp một tiếng, thương hại nhìn bốn ông gia bị gia dịch cưỡng chế thu bài, đẩy bọn họ ra khỏi khỏi công đường, cụ nào cụ nấy khóc khóc mếu mếu đến là thương. Cũng chẳng có nhiều thời gian nghĩ cho người khác, thấy Lâm huyện lệnh sắp biến mất sau tường chắn, vội nhanh chân đuổi theo.
Dọc đường đi không dám nhìn ngang nhìn dọc, vì sau huyện nha là nhà của Lâm huyện lệnh rồi, xuyên qua hoa sảnh, tới một hoa viên rất lớn, hai người phân chủ khách ngồi xuống, Vân Tranh chắp tay nói: - Xin tiên sinh chỉ bảo.
Quan chủ khảo phê đỗ là tọa sư, thí sinh và chủ khảo từ đó hình thành một loại quan hệ giống như đồ, vì thế Vân Tranh mới xưng hô như vậy.
Lâm huyện lệnh nghe Vân Tranh thay đổi cách xưng hô, vui vẻ vỗ cuốn sách vào lòng bàn tay, nói: - Từ hôm nay trở đi ngươi có thể bắt đầu sĩ đồ của mình rồi, tuy ngươi còn xa mới tới công danh, nhưng kỳ thi hôm nay vô cùng quan trọng, nó đã tách bạch ngươi và nông phu, xưa nay có câu, thú có thể biến thành người, chỉ đuôi không biến được, nên kỳ thi này còn có tên là đốt đuôi, sau khi thi xong được ăn một bữa cơm gọi là thiêu vĩ yến.
- Mỗi năm có ba kỳ thi, với bản quan mà nói, quan trọng nhất là kỳ thi đồng tử này, người vượt qua nó là sơ bộ biết được lời thánh nhân, pháp độ quốc gia, hiểu cách giáo dục con cháu. Ba năm một lần mới có xướng tên Đông Hoa môn, mỗi lần hơn 100 người, ai tới được bước đó đều kỳ tài thiên hạ, nhưng mỗi năm tuyển chọn đồng tử tới hơn 10 vạn người, từ đó ngươi có thể cân nhắc ra bên nặng bên nhẹ rồi.
Vân Tranh gật đầu thụ giáo, hơn trăm người kia tất nhiên là kỳ tài, mấy chục vạn đồng sinh không cách nào so sánh, nhưng quần thể lớn nhất của triều đình chính là các tiểu lại, bọn họ đa phần là những đồng sinh, giờ y đã biết tú tài đã được coi là nhân tài cấp cao, được nhận gạo lộc của quốc gia để tiếp tục học tập, cung phụng cho tới khi không nhúc nhích được nữa mới thôi.
- Bản quan đã sai nhà bếp chuẩn bị tửu yến, cần chút thời gian, ngươi có biết thủ đàm không?
Thủ đàm là cách gọi khác của cờ vây, người ta gọi nó là một loại đàm, giống thanh đàm nổi tiếng nhà Tấn đủ thấy giới sĩ lâm coi cờ vân như loại hình giao lưu tao nhã, Vân Tranh cười ngượng: - Cái này học sinh tất nhiên biết, chỉ là học sinh tuy bị gia sư trừng trị vô số lần, nhưng không học được ý bình hòa trung chính của bậc sĩ đại phu, chỉ biến dùng cách cổ quái giành chiến thắng, cho nên tiên sinh khi đánh cờ mà thấy điệu bộ xấu xí của học sinh vạn vạn lần đừng xem nhẹ, khả năng sẽ thua đấy.
- Ha ha ha, đã đối chiến mà không có ý chí quyết thắng, nhường nhường nhịn nhịn còn gì là thú vị. Lâm huyện lệnh hứng trí gọi quản gia mang cờ tới, ông ta là người thích đánh cờ, nhưng từ khi nhậm chức ở đây chỉ có thể giải thế cờ cho đỡ thèm, người khác quá kém cỏi, không phải là đối thủ, giờ nghe nói có người tuyên bố thắng mình, tất nhiên vui sướng:
Người xưa chơi cờ chú trọng giết quân, có sở thích biến thái trong việc giết đội quân lớn, nên khai cuộc thường chiếm trung khu, không hề coi trọng phần góc, mà chơi cờ vây thắng bại là ở chỗ đếm xem ai có nhiều mục hơn tức là nhiều đất hơn chứ không phải là ăn quân nhiều hơn, nghe có vẻ là nghịch luận, nhưng nó là chân lý mà người chơi cờ hiện đại nhập môn đã được học.
Quả nhiên mới mở đầu thế trận, Lâm huyện lệnh đặt ngay quân ở thiên nguyên, điểm chính giữa bàn cờ, bao quát bốn phương, công kích tám hướng. Còn Vân Tranh thì đặt cờ ở góc.
Ván cờ chưa diễn ra bao lâu khi Lâm huyện lệnh say sưa từ trung khu đang đánh giết quân của Vân Tranh thì y đã đứng lên chắp tay nói: - Tiên sinh, là thế đấy, học sinh đã thắng rồi.
Hết sức ngạc nhiên, song khi đếm thử số mục, Lâm huyện lệnh mặt đen như đít nồi, ông dàn thế trận lớn, dồn ép Vân Tranh liên tục, bắt quân liên hồi, đánh cực kỳ sảng khoái, vậy mà từ lúc nào Vân Tranh đã chiếm nửa giang sơn, ông ta tiến vào là chết, y thắng thật rồi.
- Chẳng trách ngươi bị ân sư xử phạt, đúng là không quang minh chính đại gì hết, mỹ cảm của thủ đàm bị ngươi phá sạch mất rồi.
Vân Tranh còn chưa đáp đã nghe sau lưng có giọng nói trong trẻo truyền tới: - Cha ơi, thua là thua, sao lại còn kiếm cớ, con đã ném cho cha ba chiếc lá, cha không nhận ra, say sưa bắt quân của người ta, Vân thế huynh phát hiện ra mà cha chẳng biết gì.
Vì suy nghĩ quá nhập tâm, Vân Tranh không để ý Lâm huyện lệnh đã tới bên cạnh, nhìn bài thi của y, cầm bút đỏ vẽ vòng tròn, đặt lên bàn của mình: - Đồng tử kia, đã làm xong bài vì sao không nộp lên, còn ở đây làm gì?
Vân Tranh vội đứng dậy khom người thi lễ: - Vừa rồi nghe huyện tôn ngâm Thiên Vấn, tiểu tử liên tưởng tới ( Nghĩ thiên vấn) ( Toại cổ thiên) ( Thiên đối), những cao nhân tiên cổ đều mô phỏng Thiên Vấn đề đưa ra lời nghi hoặc của mình, các câu hỏi tuy đều có thể nói là sắc xảo, đáng suy nghẫm, vậy mà tiểu tử luôn thấy không có thần, có khí thế hùng hồn, mạnh mẽ như Thiên Vấn.
Lâm huyện lệnh tỏ vẻ ngạc nhiên, nhìn y một lượt: - Ta trừng nghe nói huyện Đậu Sa có thằng nhãi lớn tiếng nói mình sẽ được xướng tên ở Đông Hoa môn, hẳn là ngươi rồi.
- Vâng ạ, đó là di nguyện của gia sư, tiểu tử cố ý để người đời biết, kỳ thực coi đó là roi vọt, nhắc nhở bản thân chớ có lơi lỏng, tránh phụ tâm nguyện của gia sư, không phải cố ý tỏ ra ngông cuồng làm người ta ghét.
Đây gọi là gặp người nói tiếng người, gặp ma nói giọng ma, Lâm huyện lệnh là người đọc sách, là người học vấn cao nhất huyện, nói chuyện với ông ta phải đạt tới tầm tư tưởng, nếu không sẽ bị coi thường ngay.
- Ồ, không biết thiếu lang là môn hạ cao nhân nào, bản quan trấn giữ huyện Đậu Sa, vậy mà không biết có di hiền, là lỗi bản quan. Lâm huyện lệnh chắp tay nói, thái độ cung kính:
Với người xưa, sư thừa cũng quan trọng như gốc gác, trước nay tuy chưa ai hỏi tới câu này, song Vân Tranh đã có chuẩn bị trước từ lâu, nói dối không thèm chớp mắt lấy một cái: - Tiên sư đã cưỡi hạc về tây, tiểu tử giữ nghiêm lệnh của gia sư, không được xướng tên ở Đông Hoa môn, quyết không được nói ra tên gia sư, khiến lão nhân gia hổ thẹn. Xin huyện tôn thứ lỗi.
Lâm huyện lệnh gật gù: - Côn bằng tự có chí phi thiên, cự kình tự có lúc nổi gió xoáy, ngươi đã biết văn chương của Liễu Tông Nguyên, Giang Yêm, Dương Quỳnh, ắt xuất sư danh môn, bổn huyện có thể đích thân chấm ngươi là án thủ, tương lai sẽ là một đoạn giai thoại, vốn cho rằng kỳ thi năm nay cũng đáng ghét như mọi khi, không ngờ ngươi mang tới một niềm vui nho nhỏ.
Những người đứng đầu các kỳ thi huyện, phủ, viện gọi là án thủ, hoặc là hồng án.
- Án thủ? Vân Tranh kinh ngạc chỉ bốn ông già vươn cổ ra đáp đề, ai nấy mặt mày căng thẳng, tinh thần tập trung cao độ, thậm chí còn không hề biết bọn họ nói chuyện gì: - Khảo thí còn chưa kết thúc đã chọn tiểu tử là án thủ liệu có quá bất công với họ không?
Lâm huyện lệnh nhìn bốn ông già với ánh mắt căm ghét, đưa tay bẻ gãy hương cắm ngược vào tro: - Đã có loan phượng, đám se sẻ không cần nữa cũng được. Già sắp xuống lỗ không biết nhường phúc đức cho con cháu, chỉ chăm chăm kiếm danh vọng cho bản thân, người như thế có đọc sách thánh hiền cũng uổng thôi. Nói xong vẫy tay ra hiệu cho Vân Tranh theo mình.
Vị Lâm huyện lệnh này học vấn cao, nhưng cũng rất cực đoan, đó là đánh giá đầu tiên của Vân Tranh, đáp một tiếng, thương hại nhìn bốn ông gia bị gia dịch cưỡng chế thu bài, đẩy bọn họ ra khỏi khỏi công đường, cụ nào cụ nấy khóc khóc mếu mếu đến là thương. Cũng chẳng có nhiều thời gian nghĩ cho người khác, thấy Lâm huyện lệnh sắp biến mất sau tường chắn, vội nhanh chân đuổi theo.
Dọc đường đi không dám nhìn ngang nhìn dọc, vì sau huyện nha là nhà của Lâm huyện lệnh rồi, xuyên qua hoa sảnh, tới một hoa viên rất lớn, hai người phân chủ khách ngồi xuống, Vân Tranh chắp tay nói: - Xin tiên sinh chỉ bảo.
Quan chủ khảo phê đỗ là tọa sư, thí sinh và chủ khảo từ đó hình thành một loại quan hệ giống như đồ, vì thế Vân Tranh mới xưng hô như vậy.
Lâm huyện lệnh nghe Vân Tranh thay đổi cách xưng hô, vui vẻ vỗ cuốn sách vào lòng bàn tay, nói: - Từ hôm nay trở đi ngươi có thể bắt đầu sĩ đồ của mình rồi, tuy ngươi còn xa mới tới công danh, nhưng kỳ thi hôm nay vô cùng quan trọng, nó đã tách bạch ngươi và nông phu, xưa nay có câu, thú có thể biến thành người, chỉ đuôi không biến được, nên kỳ thi này còn có tên là đốt đuôi, sau khi thi xong được ăn một bữa cơm gọi là thiêu vĩ yến.
- Mỗi năm có ba kỳ thi, với bản quan mà nói, quan trọng nhất là kỳ thi đồng tử này, người vượt qua nó là sơ bộ biết được lời thánh nhân, pháp độ quốc gia, hiểu cách giáo dục con cháu. Ba năm một lần mới có xướng tên Đông Hoa môn, mỗi lần hơn 100 người, ai tới được bước đó đều kỳ tài thiên hạ, nhưng mỗi năm tuyển chọn đồng tử tới hơn 10 vạn người, từ đó ngươi có thể cân nhắc ra bên nặng bên nhẹ rồi.
Vân Tranh gật đầu thụ giáo, hơn trăm người kia tất nhiên là kỳ tài, mấy chục vạn đồng sinh không cách nào so sánh, nhưng quần thể lớn nhất của triều đình chính là các tiểu lại, bọn họ đa phần là những đồng sinh, giờ y đã biết tú tài đã được coi là nhân tài cấp cao, được nhận gạo lộc của quốc gia để tiếp tục học tập, cung phụng cho tới khi không nhúc nhích được nữa mới thôi.
- Bản quan đã sai nhà bếp chuẩn bị tửu yến, cần chút thời gian, ngươi có biết thủ đàm không?
Thủ đàm là cách gọi khác của cờ vây, người ta gọi nó là một loại đàm, giống thanh đàm nổi tiếng nhà Tấn đủ thấy giới sĩ lâm coi cờ vân như loại hình giao lưu tao nhã, Vân Tranh cười ngượng: - Cái này học sinh tất nhiên biết, chỉ là học sinh tuy bị gia sư trừng trị vô số lần, nhưng không học được ý bình hòa trung chính của bậc sĩ đại phu, chỉ biến dùng cách cổ quái giành chiến thắng, cho nên tiên sinh khi đánh cờ mà thấy điệu bộ xấu xí của học sinh vạn vạn lần đừng xem nhẹ, khả năng sẽ thua đấy.
- Ha ha ha, đã đối chiến mà không có ý chí quyết thắng, nhường nhường nhịn nhịn còn gì là thú vị. Lâm huyện lệnh hứng trí gọi quản gia mang cờ tới, ông ta là người thích đánh cờ, nhưng từ khi nhậm chức ở đây chỉ có thể giải thế cờ cho đỡ thèm, người khác quá kém cỏi, không phải là đối thủ, giờ nghe nói có người tuyên bố thắng mình, tất nhiên vui sướng:
Người xưa chơi cờ chú trọng giết quân, có sở thích biến thái trong việc giết đội quân lớn, nên khai cuộc thường chiếm trung khu, không hề coi trọng phần góc, mà chơi cờ vây thắng bại là ở chỗ đếm xem ai có nhiều mục hơn tức là nhiều đất hơn chứ không phải là ăn quân nhiều hơn, nghe có vẻ là nghịch luận, nhưng nó là chân lý mà người chơi cờ hiện đại nhập môn đã được học.
Quả nhiên mới mở đầu thế trận, Lâm huyện lệnh đặt ngay quân ở thiên nguyên, điểm chính giữa bàn cờ, bao quát bốn phương, công kích tám hướng. Còn Vân Tranh thì đặt cờ ở góc.
Ván cờ chưa diễn ra bao lâu khi Lâm huyện lệnh say sưa từ trung khu đang đánh giết quân của Vân Tranh thì y đã đứng lên chắp tay nói: - Tiên sinh, là thế đấy, học sinh đã thắng rồi.
Hết sức ngạc nhiên, song khi đếm thử số mục, Lâm huyện lệnh mặt đen như đít nồi, ông dàn thế trận lớn, dồn ép Vân Tranh liên tục, bắt quân liên hồi, đánh cực kỳ sảng khoái, vậy mà từ lúc nào Vân Tranh đã chiếm nửa giang sơn, ông ta tiến vào là chết, y thắng thật rồi.
- Chẳng trách ngươi bị ân sư xử phạt, đúng là không quang minh chính đại gì hết, mỹ cảm của thủ đàm bị ngươi phá sạch mất rồi.
Vân Tranh còn chưa đáp đã nghe sau lưng có giọng nói trong trẻo truyền tới: - Cha ơi, thua là thua, sao lại còn kiếm cớ, con đã ném cho cha ba chiếc lá, cha không nhận ra, say sưa bắt quân của người ta, Vân thế huynh phát hiện ra mà cha chẳng biết gì.